________________
અનેકાંતવાદ
[ ૯૧ ]
જૈન ધમમાં એવા કાઈ ખાસ ગ્રંથના ઉલ્લેખ નથી પશુ જૈન ધમનું મૌલિક સ્વરૂપ જેને સમજવું હાય તેને કાઈ ખાસ ગ્રંથની જરૂર જ કયાં છે ? જૈનોના અનેકાંતવાદ જાણી લે એટલે અસ. જુદી જુદી દૃષ્ટિના સમન્વય કેમ કરવા એ સૂત્ર સમજાયુ' એટલે અંતરમાં આપે।આપ પ્રકાશનુ પૂર રેલાઈ જશે. અનેકાંતવાદ જે સમજે છે તે કેાઈના મતનુ' ખંડન કરવાના ઉદ્યમ કરવાને બદલે, સાંપ્રદાયિકતામાં રાચવાને બદલે સમન્વય અથવા સમભાવ વધારવાના–પ્રચારવાના પ્રયત્ન કરશે.
જે દર્શોના એકાંતવાદનુ નિરૂપણ કરે છે અને એવા એકાંતવાદને લીધે જ જે મિથ્યાદન મનાયાં છે તેને પણુ જૈન દન સ્નેહથી સત્કારે છે અને ષડેદન જિન અંગ ભણીજે’ ષડ્ઝનાને પણ જૈન દશનની અંદર જ સમા
વેશ થઈ જાય છે એમ એક સ્નેહવત્સલ પિતાની જેમ ઉચ્ચારે છે. જૈન દનને કાઇની સાથે વિરાધ નથી, કાઇની સાથે દ્વેષ નથી, કેાઈની સાથે વિવાદ કે વૈમનસ્ય નથી: એ તેા કહે છે કે-પક્ષવાદ તજી દો અને જેવા પક્ષવાદ મૂકી દેશે કે તે જ ક્ષણે અનેકાંતવાદની નિરુપદ્રવી શાસનસીમામાં આવીને ઊભા રહેશેા. જ્યાં સમન્વય છે, જ્યાં સમભાવ છે, જ્યાં મતસહિષ્ણુતા છે ત્યાં જૈનધર્મ છે. ભગવાન મહાવીરના પાત!ના સમયમાં કેટલા પક્ષવાદ હતા-કેટલા એકાંતવાદીઓ હતા, જાણેા છે ? પાંચપચીસ કે સેા-ખસા નહિં, ત્રણસેા ત્રેસઠ. પક્ષ તરિકે એ