Page Text
________________
૧૦૨
[ જૈન દષ્ટિએ તિથિદિન અને પરાધન. રૂક્તિ દેજે વારંવાર અમારે પણ હરપળે તેના | અને અશાસ્ત્રીય છે. “ પૂર્વ તિથિ જાય' એ નિરસનમાં એકની એક વાત રજૂ કરવા રૂપ પુન- સૂત્ર એ વર્ગને પણ માન્ય છે. છતાં તે પ્રમાણે રૂક્તિ કરવી પડે છે. ખરી રીતે એ વર્ગના પચીસ ! તે વર્ગ આચરતો નથી. જુઓ તેનું વિવેચન ક્ષ મુળ મુદ્દાની સમાલોચનાથી અને એ વર્ગના શા- પૂર્વ તિથિ વાક્ય તિ પર્વતિ ક્ષેત્રે પૂર્વ ના સ્ત્રીય પાઠની સમાલોચનાથીજ તે વર્ગની માન્ય- સાર્વતિથિ તા પવ ક્ષય ર્ય, વિભૂમિતાનું નિરસન થાય છે. છતાં તેમનું લાંબું વિવ- | માવાયો યો મવતિ તવાઈનયા ત્યા ગયોરણ પ્રતિકાર વિનાનું ન રહી જાય માટેજ અહીં કયા ક્ષય વાર્થ આ અને આના સમર્થનના તેને યત્કિંચિત પ્રતિકાર કરવામાં આવ્યો છે. | બીજા પણ પાઠે છુટક શાસ્ત્રીય પાનામાં મલે છે.
શ્રી દેવસર તપાગરછના અને એ વ તેમજ તત્વતરંગિણી નામક પ્રસિદ્ધ ચર્ચાગ્રન્થને વચ્ચે જે મતભેદ તિથિચર્ચાને અંગે છે કે જેના પ્રમાણે એ વર્ગે માન્ય રાખ્યાં છે. છતાં
તેની સંક્ષિપ્ત તારવણી | તેજ ગ્રન્થના નીચેના પાઠો તરફ એ વ લક્ષ્ય ૧ જ્યારે ટીપણામાં કઈ પણ પર્વતિથિને આપ્યું નથી. જેમ કે “તિથિપત્ત-તિથિક્ષે જૂક્ષય આવે ત્યારે તે પર્વતિથિને ક્ષય ન કરતાં વૈદ્ય તિથિa” તિથિનો ક્ષય હોય ત્યારે પૂર્વપૂર્વતિથિને ક્ષય કરી, તે પૂર્વ અપર્વતિથિને પર્વ | તિથિજ લેવી. અર્થાત્ પર્વતિથિને ક્ષય આવે ત્યારે તિથિ તરીકે જ માનીને તે દિવસે પર્વતિથિનું આ પૂર્વની અપર્વતિથિનેજ પર્વતિથિ ગણવી. પરંતુ એ રાધન અમે કરીએ છીએ. જેમકે-અષ્ટમીને ક્ષય | વર્ગની માન્યતા મુજબ મીશ્રતિથિ ગણવાનું ક્યાંય ટીપણામાં આવ્યું હોય, ત્યારે અમે તે અષ્ટ- | વિધાન મળતું નથી. આજ ગ્રન્થનું બીજું પ્રમાણ મીની પહેલાની અપર્વતિથિ સપ્તમીને ક્ષય કરીને આપું છું. જેમકે ટીપણામાં ચૌદશનો ક્ષય આપ્યો અનુષ્ઠાનમાં આઠમજ માનીને અષ્ટમી પર્વતિથિનું છે. હવે શું કરવું? શાસ્ત્રાધારે તે ક્ષે પૂર્વાનો બારાધન કરીએ છીએ. એ વર્ગ પણ અહિ અ- | નિયમ લાગવાને, એટલે કે તેરશની તિથિને મારા મંન્તવ્યને કાંઈક મળી છે. પરંતુ એ વર્ગ ચૌદશ કહેવાય, જ્યારે એ વર્ગ ૧૩-૧૪ લખે સાતમને એકલી આઠમની સંજ્ઞા આપવામાં આ- છે. હવે તેમની આ વાત અશાસ્ત્રીય છે. જુઓ – નાકાની કરે છે, અને કદી પણ કેઈપણ શાસને “તત્ર રોતિ વ્યવસ્થાથમવાત, વિનું કદી નહિં માનેલ રીતે –૮ બેલીને અને લ- પ્રાયશ્ચિત્તવિવિધ ચતુર્વતિ પરિશ્યમાનખીને સાતમમાં અષ્ટમી તિથિને આરાધે છે. વાત' (તવેતાંતિ પૂ. રૂ.) એ રીતે તે ટીપણામાં પણ -૮ ભેગાં નથી. પ્રાયશ્ચિત્તાદિ વિધિમાં ૧૪ ના ક્ષયે તેરશ લખાતાં તેમજ ૧૧ ના ક્ષયે અગીયારશના ખા- એવો વ્યવહાર કરાય જ નહિ, પરંતુ ચૌદશજ કહેનામાં તે ૦૦૦ લખે છે અને દશમને જ અગી- વાય. આ શાસ્ત્રીય વચનાનુસારે પંચાંગમાં ૧૪ને યારશ કહે છે. આઠમના ક્ષયે પણ સાતમના દિ ક્ષય આવેલ હોય ત્યારે તેરશને ચૌદશજ કહેવાય વસેજ કાલાષ્ટમી-જન્માષ્ટમી લખે છે. એટલે તેરશ નજ કહેવાય. અમે એથી જ આ આજ્ઞા એ વર્ગ તે ટીપ્પણાથીય વિરૂદ્ધ લખે છે અને મુજબ તેરશને તેરશ ન કહેતાં ચૌદશ કહીએ છીએ. બોલે છે. વસ્તુસ્થિતિ આ પ્રમાણે હોવાથી અમે આવુંજ આઠમના ક્ષયને માટે પણ કથન છે જે દિવસે અષ્ટમી પાળીએ છીએ તે દિવસે જ તે જુઓ. એ વર્ગ અષ્ટમી પાળવા છતાંયે શુદ્ધ આઠમ ન “અન્યથા શીળાર્ચ સપ્તચ્ચ શિયકહેતાં મીશ્રતિથિ કહે છે, તે તદ્દન અનુચિત છે | માળમખમીત્યવ્યાં ત ર જ ફુદી
Jain Education International
For Personal & Private Use Only
www.jainelibrary.org
| SR No. | 005673 |
| Book Title | Tithidin ane Parvaradhan tatha Arhattithibhaskar |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Jain Pravachan Pracharak Trust |
| Publisher | Jain Pravachan Pracharak Trust |
| Publication Year | 1977 |
| Total Pages | 552 |
| Language | Gujarati, Hindi, Sanskrit |
| Classification | Book_Gujarati |
| File Size | 15 MB |