________________
.લવાદી ચર્ચામાં આ૦ શ્રી સાગરાનન્દસૂરિજીએ રજૂ કરેલું ખંડન ]
પરા ૮ નું લખાણ બરાબર નથી. કારણ તે એ વર્ગને આમનું આરાધન કઈ રીતે થશે? કે એમાં શાસ્ત્રાધાર જેવું કશું છેજ નહિ. માત્ર આથી એ વર્ગના કહેવા મુજબ માનવામાં અગર પાઠનો અર્થ ઉલટી રીતે કરવાથી ભ્રમ ઉત્પન્ન કરવામાં આવે તો અપ્રાયશ્ચિત્તના સ્થાને પ્રાયશ્ચિત્ત કર્યો છે. પેરા ૯ માં જણાવવામાં આવ્યું છે કે શું અને પ્રાયશ્ચિત્તના સ્થાને અપ્રાયશ્ચિત્ત જેવું જ બને.
પર્વતિથિઓની આરાધનાને માટે મળે ત્યાં સુધી ખરી રીતે વાતજ એ છે કે ઉદય ઉદયને પિકાર ઉદયતિથિનેજ ગ્રહણ કરવાની જૈન શાસ્ત્રકાર પર કરનાર એ વર્ગે ઉદયની વસ્તુસ્થિતિ સમજવી જેમષિઓની આજ્ઞા છે.”
ઈએ. એજ પિરા ૯ માં એ વર્ગ કહે છે કે “જે આ વસ્તુ બરાબર સમજવી જોઈએ. ઉદયને પતિથિ ઉદયતિથિ તરીકે પ્રાપ્ત થતી હોય તે સિદ્ધાંત પરમર્ષિઓએ ફરમાવતા એ વાત સ્પષ્ટ- પર્વતિથિની આરાધના માટે કેઈપણ સંગમાં પણે સૂચવી છે કે ઉદયની પહેલાં ભગવટામાં ગમે તે ઉદયતિથિ ભિન્ન એવી તિથિનું ગ્રહણ કરવાનું તેટલો ભાગ તે પર્વતિથિ હોય અને તેમાં પર્વના | જૈનશાસ્ત્રકાર પરમર્ષિઓએ ફરમાવ્યું નથી. ઉસૂત્ર નિયમોનું પાલન ન કરે તે તેનું અંશે પણ પ્રાય- ખંડનમાં “અન્ય% વૃ ષિ ચિત્તે વંકિં?' શ્ચિત્ત હોય નહિ. એટલે કહેવું જોઈએ કે માત્ર | શ્રી વિજયદેવસૂરિજી મહારાજનો પટ્ટક “શં ગયોઆચાર્ય ભગવંતોના વચનથી પર્વતિથિને ઘણો મોટો | વા અતિ ચીન સ્વીકારે ગુજર' વિગેરે ભગવટે જ કર તે ગેરવ્યાજબી નથી એટ- | વિગેરે શાસ્ત્રીય વિધાનમાં શાસ્ત્રકારે ટીપણાની લું જ નહી, પરંતુ ઉદયના સ્પર્શના દિવસે થેડી ઘડી હટાવાળી તે
ઉદયવાળી તેરશે ચૌદશ અને ટીપણાની ઉદય
છે તે પર્વતિથિ રહે અને પછી બાકીને અહોરાત્રને |
વાળી ચૌદશે પૂનમ કરવાનું કહેતા હોવાથી એ બંધે વખત અપર્વતિથિ અર્થાત્ તે દિવસે અપ- વર્ગનું ઉપરનું કથન સત્ય નથી, ઉદય તિથિ તેરતિથિ નષ્ટ પણ થઈ હોય તે પણ તે અપતિ- | શને ક્ષકે પૂના સંસ્કારથી ચતુર્દશીના ઉદયની થિના ભેગને તે પર્વતિથિ રૂપે ગણ અને તેને | સંજ્ઞા આપીને ગ્રહણ કરવાનું કહેવાયું છે કે નહિ? લઈનેજ અહોરાત્ર નિયત પર્વાનુષ્ઠાનનું પાલન ઘટી | તેમજ ૧૯૧ સુધી સકળ શ્રી દેવસૂર તપાગચ્છ શકે છે આથી સૂર્યોદય પછી પર્વતિથિને ભેગવટો | સાથે રહીને એ વર્ગ પણ એવા પ્રસંગે ઉદય તિસમાપ્ત થયા પછી તે દિવસે અપર્વને ભેગવટે | થિથી ભિન્ન એવી તિથિને પર્વતિથિની આરાધના હોવા છતાં પણ તે સર્વ અપર્વની ભેગ સમાપ્તિને માટે ગ્રહણ કરી છે તે કયા જૈન શાસ્ત્રકાર પરમતે પતિથિ તરીકે જ ગણાય છે અને તેને લઈ | ર્ષિઓના ફરમાનથી ગ્રહણ કરી છે? નેજ સાયંપ્રતિકમણાદિ સર્વક્રિયા પર્વદિનનીજ ગ- | દેવસરતપાગચ્છ સામાચારી મુજબ વર્તનારા થાય છે એ વર્ગ કહે છે કે જે “દિવસે જે તિ- અમે ટીપણાની આઠમ વિગેરેના ક્ષયે પૂર્વની થિને ભગવટે સૂર્યોદયને સ્પર્શત ન હોય અને | અપર્વતિથિ સાતમના સૂર્યોદયને ખસેડી ક્ષણે પૂર્વ તેમ છતાં પણ સમાપ્તિ પામતો હોય તો પણ તે | ના નિયમને લગાડીએ છીએ. અને તે દિવસે આઠદિવસે તે તિથિ હોવાનું માનવું જોઈએ” આથી | મના સૂર્યોદયને માનીને એ આખો અહોરાત્ર અખંડ અષ્ટમ્યાદિ પર્વતિથિને નિયમ સવારમાં ટીપણામાં | આઠમ માનીએ છીએ. તેમાં આપ કે બીજું નવમીના ક્ષયે પ્રત્યાખ્યાનાદિ લેતી વખતે અષ્ટમી | કાંઈ નથી. પછી તેમના ભેગથી સાંજના પ્રતિકમણ વખતે | પરંતુ એ રીતે નહિ માનનાર એ વર્ગ સૂર્યોતેમના મતે નવમી માનવી જોઈએ, અને તે વખતે | દય સમાપ્તિ અને લેગ સમાપ્તિને હવે માને છે પ્રતિક્રમણાદિ તેમના વ્યપદેશથી કરવામાં આવે છે તે તેમના મતે ટીપણાની આઠમના ક્ષયે સાતમના
૧૦
Jain Education International
For Personal & Private Use Only
www.jainelibrary.org