________________
દયાબાઈનાં ગીતો
મેં દયાબાઈ વિશે ઘણું કહ્યું છે. કદાપિ તેનું અંગ્રેજીમાં ભાષાંતર પણ થશે. પરંતુ મને નથી લાગતું કે તે શકય હેય. કારણ કે આ કવયિત્રીઓનું -મીઠું મધુર ગીત ગાનારી કોયલોનું ભાષાંતર કેવી રીતે શક્ય હોય? પૂર્વના દેશો મીઠું મધુર પદ્ય – કાવ્ય છે ત્યારે પશ્ચિમના બધા દેશે અને તેમની ભાષાનું નવું ગદ્ય છે. અંગ્રેજી ભાષામાં મેં કઈ સાચી કવિતા ઈ જ નથી. કોઈ કોઈ વાર હું પશ્ચિમના દેશોનું 'કલાસિકલ’ (શારીય) સંગીત સાંભળવા બેસું છું પરમ દિવસે જ બિવનનું સંગીત સાંભળવા બેઠો હતો, પણ અધવચ જ ઊઠી
ગ
-
એક વખત તમે પૂર્વના દેશોનું સંગીત સાંભળો, એટલે બીજું કશું તેની સરખામણીમાં મૂકી શકો નહિ. તેમજ એક વખત તમે પૂર્વના દેશોની વાંસની વાંસળી સાંભળો, પછી બીજું બધું માત્ર સામાન્ય – અતિ સામાન્ય’ જ બની જાય ! એટલે હિંદીમાં મેં જે ગવૈયાઓ, કવિઓ અને પાગલ વિશે કહ્યું છે, તેનું અંગ્રેજીમાં કદી પણ ભાષાંતર થશે એની મને ખબર નથી, પરંતુ તેમનાં નામને ઉલ્લેખ કર્યા વિના તો મારાથી રહેવાય તેમ નથી. એમ નામમાત્ર ઉલ્લેખ કરવાથી પણ તેમનું ભાષાંતર કરવાની પરિસ્થિતિ કદાચ પેદા વાય,
Jain Education International
For Personal & Private Use Only
www.jainelibrary.org