________________
धर्मार्थकामान् संदध्या अन्योन्यमविरोधितान् । पालयस्व प्रजाः सर्वाः स्मृत्वां स्मृत्वा क्षणे क्षणे ॥३९॥ मंत्रिभिः सेवकैश्चैव पीड्यमानाः प्रजा नृप । । क्षणे क्षणे पालयेथाः प्रमादं तत्र माचर ॥ ४० ॥ .. दंड्या न लोभतः केचिन्न क्रोधान्नाभिमानतः । दोषानुसारी दंडश्च विधेयः सर्वदा त्वया ॥ ४१ ॥ हित्वालस्यं सदा कार्यं नीत्या कोषस्य वर्द्धनम् । प्रजायाः पालनं नीत्या नीत्या राष्ट्रहितं पुनः ।। ४२।। कदापि न हि मोक्तव्यो नीतिमार्गो हितेच्छुभिः । स्यान्यायवर्जितो भूप इहामुत्र च दुःखभाक् ॥ ४३॥
यदुक्तं:दुष्टस्य दंडः सुजनस्य पूजा न्यायेन कोशस्य च संप्रवृद्धिः । अपक्षपातो रिपुराष्ट्ररक्षा पंचैव यज्ञाः कथिता नृपाणाम् ॥ ४४ ॥
સ્ત્રી, બ્રાહ્મણ, અને તપસ્વીઓએ અનેક અપરાધ કર્યા હોય તેમ છતાં મારી નાંખવાની અગર અંગ છેદવાની શિક્ષા કરવી નહિ પણ તેમને દેશ નીકાલ કરવા. દેવ, બ્રાહ્મણ, ગુરૂ તથા સાધુઓને સામાં જઈ નમસ્કાર વગેરે આદર સત્કાર કરી માન આપવું. ધર્મ, અર્થ તથા કામ એ ત્રણે પુરૂષાર્થમાં પરસ્પર વિરોધ ન આવે એવી રીતે સાધવા. ક્ષણે ક્ષણે રાજાએ સઘળી પ્રજાને યાદ કરીને તેમનું પાન કરવું. મંત્રીઓ તથા સેવકોથી પીડાતી પ્રજાઓનું રક્ષણ કરવામાં જરા આળસ કરવું નહિ. વળી હે રાજન્ ! લોભ, ક્રોધ તથા અભિમાનથી કોઈને દંડ કરવો નહિ. પણ હંમેશાં તેમના ગુનાના પ્રમાણમાં શીક્ષા કરવી. પોતાનું હિત ઈચ્છનાર રાજાઓએ પ્રજા
Jain Education International
For Personal & Private Use Only
www.jainelibrary.org
