________________
૧૧૫
‘સહોઢજ પુત્ર ગણાય. તેગ્દાપિ મેવા અન્યતીર્થી-ચૈલયાવા: पिंडदाश्चोक्ता जैनशास्त्रे जारजादिदोषगर्भितत्वेन न दायादाश्चेति (५२ ગણાવેલા એ આઠે પુત્રો અન્ય દર્શનીકોએ દાય ભાગ તથા પિંડ દાનના અધિકારી ગણ્યા છે, પરંતુ જારપણાથી ઉત્પન્ન થવા વગેરે દોષને લઈ જૈન શાસ્ત્રમાં તેમને દાયના અધિકારી ગણ્યા નથી નનુ स्वामिमरणानन्तरं तद्धन - स्वामित्वं केन क्रमेण स्यादित्याह ।। સ્વામીના મરી જવા પછી તેના ધનનું સ્વામીપણું કયા ક્રમે કરીને થાય તે કહે છે:
पत्नी पुत्रश्च भ्रातृव्याः सपिंडश्च दुहितृजः । बंधुजो गोत्रजश्च स्वस्वामी स्यादुत्तरोत्तरं ।। ७३ ।। तदभावे च ज्ञातियैस्तदभावे महीभुजा । तद्धनं सफलं कार्यं धर्ममार्गे प्रदाय च ।। ७४ ।।
સ્વામીના મરી ગયા પછી સ્ત્રી ધનની માલિક, પછી પુત્ર, તે ન હોય તો સપિંડ ભાઈઓ, તેને અભાવે દીકરીનો દીકરો તેને અભાવે બંધુનો છોકરો તે ન હોય તો ગોત્રજ. એમ એક પછી એક ધનના માલિક થાય છે. સંબંધી વર્ગમાં કોઈ ન હોય તો જ્ઞાતિના પુરૂષો માલિક થાય. છેવટે કોઈ ન હોય તો રાજાએ તે ધન લઈ ધર્મમાર્ગમાં ખર્ચી દઈ તેને સફળ કરવું. મૃતભર્તવ્યસ્ય સર્વસ્ય પૂર્વ સ્ત્રી સ્વામિની સ્વામીના મરી જવા પછી તેના ધનની હકદાર પ્રથમ સ્ત્રી, તમાવે પુત્ર: સ્ત્રી ન હોય તો પુત્ર, તવમાવે ભ્રાતૃ: તે ન હોય તો ભાઈનો છોકરો, તમારે સપિંડ: સપ્તમપુરુષવંશ્યઃ તેમને અભાવે સપિંડો એટલે સાત પેઢી સુધીના પિત્રાઈ પુરૂષો, સમાવે દ્રૌહિત્ર: તે ન હોય તો દીકરીનો દીકરો, તમાવે બંધુન: આવતુવંશપુરુષવંય: તે ન હોય તો બંધુજ એટલે ચૌદ પેઢી સુધીનો પુરૂષ, તમાવે ગોત્રનઃ તેને અભાવે ગોત્રમાં ઉત્પન્ન થયેલો પુરૂષ માલિક થાય. કૃતિ મશઃ પૂર્વાભાવે પઃ સ્વામી મતિ એ પ્રમાણે
Jain Education International
For Personal & Private Use Only
www.jainelibrary.org
