________________
શું પૃથ્વી ફરે છે ?
તે
જ
CHINA
મા
INDIA
ARABIA
હવે આપણે પૃથ્વી ફરે છે કે કેમ તે અંગે સરળ પદ્ધતિ દ્વારા વિચારીએ.
આગળ ઉપર જોઈ ગયા કે પૃથ્વી દડા જેવી ગોળ નથી અને તે બરાબર બુદ્ધિમાં ઊતરી ગયું. હવે સામાન્ય બાળક પણ સમજી શકે તેમ છે કે જે ગોળ ન હોય તે ફરી પણ ન શકે. જેમ કે ભમરડો, દડો, રૂપિયાનો સિક્કો કે થાળી ગોળ ગોળ ફરી શકે પણ લોટો, પવાલું, ગ્લાસ, બાટ કે કેરોસીનનો ચોખંડો ડબ્બો ગોળ વસ્તુની જેમ ફરી ન શકે કેમ કે તેને ધરી નથી. આપણને સ્કૂલમાં ભણાવાય છે કે પૃથ્વી ધરી ઉપર ફરે છે અને તે એક ગતિથી નહીં, પણ ત્રણ ગતિથી ફરે છે.
૧. ધરી પરની ગતિ કલાકના ૧000 થી વધુ માઈલની ૨. સૂર્યની આસપાસની ગતિ કલાકના ૬૬,૦૦૦ માઈલની ૩. સૂર્ય સાથે ફરવાની ગતિ કલાકના ૭,૨૦,૦૦૦ માઈલની
હવે સામાન્યથી સમજી શકાય તેમ છે કે જો પૃથ્વી આ રીતે ફરતી હોય તો પૃથ્વી પરના આપણા ઘરો, પર્વતો, નદીઓ, સમુદ્રો, વિ. અને આપણે વ્યવસ્થિત કેવી રીતે રહી શકીએ. એક-બે સેકંડનો ધરતીકંપ હાહાકાર મચાવી દે છે, તો કલાકના ૧૦૦૦ માઈલની સ્પીડે પૃથ્વી ફરે તો આપણી શી દશા થાય?
છતાં આપણે આજે ભણાવાતી સ્કૂલની વાતને એકવાર માની લઈએ તો પૃથ્વી ફરે છે. (ઉપરનાં ચિત્રને જુઓ.) આપણને અમેરિકા જવું છે. એક હેલીકોપ્ટરમાં બેસી જઈએ. એ હેલીકોપ્ટરને સો બસો ફૂટ ઊંચે લઈ જઈ તેને આકાશમાં અદ્ધર સ્થિર કરી દઈએ. પૃથ્વી જો ફરતી હોય તો નીચે જોતાં રહીએ. પૃથ્વી ફરતી ફરતી તેના ઉપર રહેલું અમેરિકા આપણી નીચે આવે એટલે આપણે ઊતરી જવાનું અને અમેરિકા પહોંચી જવાનું. (પૃથ્વી ફરે ત્યારે સપાટી પરની અને સપાટીથી ઘણે ઊંચે રહેલી વસ્તુ પર લાગતા અસમાન ગુરુત્વાકર્ષણ બળના કારણે આમ બનવું જોઈએ.) આપણી સાચી ભૂગોળ
For Personal & Private Use Only
www.jainelibrary.org
૧૫
