________________
૧૮૬
કર્મપ્રકૃતિ
- અથ સ્થિતિબંધના અધ્યવસાય સ્થાન પ્રરૂપણા :-)
ठिइबंधे ठिइबंधे, अज्झवसाणाणसंखि या लोगा। हस्सा विसेसवुड्ढी, आऊणमसंखगुणवुड्ढी ॥८७॥ स्थितिबंधे स्थितिबंधे, अध्यवसानानामसङ्ख्येया लोकाः ।
हखाद् (जघन्याद्) विशेषवृद्धि- रायुषामसङ्ख्येयगुणवृद्धिः ॥८७॥ ગાથાર્થ :- પ્રત્યેક સ્થિતિસ્થાને અસંખ્ય લોકપ્રમાણ અધ્યવસાય સ્થાનો છે. તેમાં અનંતરોપનિધાએ પ્રથમ સ્થિતિસ્થાનો અધ્યવસાયસ્થાનો અલ્પ. તેથી દ્વિતીયાદિ સ્થિતિસ્થાનોમાં વિશેષ-વિશેષાધિકપણે વૃદ્ધિ થાય અને આયુષ્યમાં અસંખ્યગુણવૃદ્ધિ અનુક્રમે થાય.
ટીકાર્થ :- પ્રમાણે અલ્પબદુત્વ કહ્યું. હવે સ્થિતિબંધના અધ્યવસાયસ્થાન પ્રરૂપણા કરે છે. અને ત્યાં ત્રણ અનુયોગ દ્વારો છે તે આ પ્રમાણે. ૧. સ્થિતિસમુદાહાર:- સ્થિતિસ્થાનો પ્રત્યે સ્થિતિ બંધાધ્યવસાયસ્થાનો સંબંધી વ્યાખ્યા કરવી તે. ૨. પ્રકૃતિ સમુદાહાર :- કર્મ પ્રકૃતિઓને અંગે સ્થિતિ બંધાધ્યવસાયની વ્યાખ્યા કરવી તે. ૩. જીવ સમુદાહાર :- જીવને અંગે સ્થિતિ બળ્યાધ્યવસાયોની વ્યાખ્યા કરવી તે. સમુદાહાર એટલે પ્રતિપાદનમ્ વર્ણન કરવું. (અસંજ્ઞિ પંચેન્દ્રિય, વિકસેન્દ્રિય-સૂક્ષ્મ-બાબર એકેન્દ્રિય પર્યાપ્ત-અપર્યાપ્ત ૧૨ જીવભેદના
આયુ સિવાયના સાત કર્મમાં ૧૦ ભેદે અબદુત્વ યંત્ર નંબર - ૪૨
અબાધાસ્થાન
અલ્પ
આવલિકાના અસંખ્યાતમા ભાગમાં
કંડકસ્થાન
પરસ્પર તુલ્ય | રહેલ સમય પ્રમાણ.
જઘન્ય અબાધા
| ઉત્કૃષ્ટ અબાધા
અસંખ્યયગુણ અંતર્મુહૂર્ત પ્રમાણ હોવાથી, વિશેષાધિક | અબાધાસ્થાન ઉમેરવાથી. અસંખ્યયગુણ
| પલ્યોપમના પ્રથમ વર્ગમૂળના અસંખ્યાતમા ભાગમાં રહેલ સમય પ્રમાણ છે. •
નિષેકના દ્વિગુણહાનિસ્થાન
દ્વિગુણ હાનિના દરેક આંતરામાં રહેલા નિષેક સ્થાનો
અસંખ્ય ગુણ | પલ્યોપમના અસંખ્યાતા વર્ગમૂળના સમય પ્રમાણ છે.
અર્થ કંડક
સ્થિતિબંધસ્થાનો
| અસંખ્યયગુણ | પલ્યોપમના અસંખ્યાતા વર્ગમૂળના સમય પ્રમાણ છે.
અસંખ્ય ગુણ | એકેન્દ્રિય જીવને, સંખ્યયગુણ | વિકલેન્દ્રિય-અસંજ્ઞિ-૮ ભેદોમાં અસંખ્ય ગુણ એક0માં પલ્યો નો અસંખ્યામાં ભાગ ન્યૂન 1 આદિ
સાગરોપમ પ્રમાણ શેષમાં પલ્યોપમ નો સંખ્યાતમો ભાગ ન્યૂન ૨૫ ૫૦ ૧૦૦ ૧૦૦૦ આદિ સાગ0 પ્રમાણ છે.
૭
જઘન્ય સ્થિતિબંધ
ઉત્કૃષ્ટ સ્થિતિબંધ
વિશેષાધિક
એકે૦ માં સાગરોપમાદિ પ્રમાણ, શેષમાં ૨૫ ૫૦ .
૧૦ ૧00 સૈગરોપમાદિ પ્રમાણ. યંત્ર નં.૪૨ ની ટીપ્પણી- ૧. એકેન્દ્રિય સિવાયના જીવો માટે અબાધાસ્થાન-કંડકસ્થાન આવ. નો સંખ્યયભાગ આવે તેથી જ અબાધા પણ સંખ્યયગુણ આવે.
Jain Education International
For Personal & Private Use Only
www.jainelibrary.org