________________
કર્મપ્રકૃતિ
ટીકાર્થ :- સ્થાન પ્રરૂપણા કરી. હવે કંડક પ્રરૂપણા કહે છે. પ્રથમ સ્થાનથી શરૂ કરીને બીજા સ્થાનની પૂર્વે અંતર તુલ્ય પહેલા કહ્યું તેટલાં પ્રમાણનું અંતર તુલ્ય જાણવું. જેમ પ્રથમ સ્પર્ધકની ચરમવર્ગણાથી બીજા સ્પર્ધકની પ્રથમ વર્ગણાનું અંતર સર્વજીવથી અનંતગુણ કહ્યું તેમ પ્રથમ સ્થાનના અંતિમ સ્પર્ધકની ચરમ વર્ગણાથી બીજા સ્થાનની પ્રથમ વર્ગણાનું અંતર સર્વજીવથી અનંતગુણ કહેવું. એ પ્રમાણે અર્થ છે. અને તે બીજું સ્થાન અનંતભાગોત્તર યથોત્તર અનંતભાગ અધિક સ્પર્ધકથી યુક્ત જાણવું. (અનુભાગ સ્થાનો)
८८
એ પ્રમાણે અનંતભાગવૃદ્ધ સ્થાનો ત્યાં સુધી કહેવાં કે જ્યાં સુધી અંગુલ અસંખ્યયભાગગત આકાશપ્રદેશ પ્રમાણ થાય. તેઓનો (અનુભાગસ્થાનોનો) સમુદાય તે એક (પ્રથમ) કંડક. આ અનંતભાગ અધિક સ્થાનના સમુદાયરૂપ હોવાથી અનંતભાગાધિક ઠંડક કહેવાય છે. આ કંડક પ્રરૂપણા કરી.
ઇતિ ૬ ટી કંડક પ્રરૂપણા સમાપ્ત.
-: અથ ૭મી ષસ્થાન પ્રરૂપણા ઃएगं असंखभागेणणंतभागुत्तरं पुणो कंडं । एवं असंखभागुत्तराणि जा पुव्वतुल्लाणि ।। ३३ ।। एकमसङ्ख्येयभागेन अनंतभागोत्तरं पुनः कण्डकम् । एवमसङ्ख्येयभागोत्तराणि यावत् पूर्वतुल्यानि ।। ३३ ।।
ગાથાર્થ ઃ- તે પ્રથમ કંડકથી આગળ અસંખ્યેયભાગાધિક એક અનુભાગબંધસ્થાન જાણવું, ત્યાંથી આગળ પુનઃ પણ અનંતભાગાધિક સ્થાનનું એક કંડક કહેવું, એ પ્રમાણે અસંખ્યેયભાગાધિક સ્થાનો પણ પૂર્વ તુલ્ય એટલે યાવત્ કંડક પ્રમાણ કહેવાં.
ટીકાર્થ :- હવે ષસ્થાનક પ્રરૂપણા કરાય છે તે પ્રથમ કંડકથી પર એક અસંખ્યેયભાગાધિક, અર્થાત્ પૂર્વસ્થાનગત સ્પર્ધક અપેક્ષાએ અસંખ્યાતમાભાગે અધિક સ્પર્ધકવાળું જાણવું. એ પ્રમાણે અર્થ છે. ત્યાંથી આગળ પુનઃ પણ અનંતમાચોત્તરંળ્યું એટલે અનુક્રમે એક કંડક પ્રમાણ અનંતભાગાધિક સ્થાનો જાણવાં, તેથી આગળ પણ એક અસંખ્યેયભાગાધિક સ્થાન. એ પ્રમાણે અનંતભાગાધિક કંડકો વડે અંતરિત અસંખ્યેયભાગાધિક સ્થાનો પણ ત્યાં સુધી કહેવાં કે જ્યાં સુધી પૂર્વ તુલ્ય કંડક માત્ર થાય.
एगं संखेज्जुत्तर- मेत्तो तीयाणतिच्छियाबीयं ।
ताणि वि पढमसमाई, संखेज्जगुणोत्तरं एक्कं ॥ ३४ ॥
Jain Education International
एकं संख्येयोत्तरम्, इतोऽतीतान्यतिक्रम्य द्वितीयम् ।
તાપિ પ્રથમસમાનિ, સધ્યેયનુળોત્તમેવમ્ ॥ ૩૪ ।।
ગાથાર્થ ઃ- તે પ્રથમ સંધ્યેયભાગાધિકસ્થાનથી આગળ મૂલથી આરંભીને જેટલાં અનુભાગબંધ સ્થાનો પૂર્વે અતિકમ્યાં છે તેટલાં અનુભાગસ્થાનો તે રીતે જ અતિક્રમીને બીજું સંખ્યયભાગાધિક કહેવું. તે સંધ્યેયભાગાધિકસ્થાનો પણ પૂર્વોક્ત પરિપાટીએ પ્રથમ બતાવેલ કંડક પ્રમાણ (અનંતભાગાધિક) થાય ત્યાં સુધી કહેવાં. ત્યાંથી આગળ પૂર્વોક્ત પરિપાટીએ સંધ્યેયભાગાધિકસ્થાન કહેવાનો પ્રસંગ આવે ત્યાં એક સંધ્યેયગુણાધિકસ્થાન કહેવું.
ટીકાર્થ :- ત્યાંથી આગળ પણ અનંતભાગાધિક સ્થાનો એક કંડક પ્રમાણ કહીને સંધ્યેયભાગાધિક સ્થાન કહેવું. ‘‘ત્તો’’ ત્તિ અહીં સંખ્યેયભાગાધિક સ્થાનથી આગળ મૂલથી આરંભીને જેટલાં અનુભાગબંધ સ્થાનો પૂર્વે અતિક્રમ્યાં છે. તેટલાં (અનુભાગસ્થાનો તે રીતે જ) અતિક્રમીને બીજું સંખ્યેયભાગાધિક સ્થાન કહેવું. તે પણ સંધ્યેયભાગાધિક સ્થાનો ત્યાં સુધી કહેવાં જ્યાં સુધી પ્રથમ (કંડક અનંતભાગાધિક કંડક પ્રમાણ) થાય. ત્યાંથી આગળ પૂર્વે કહ્યું તે રીતે સંખ્યયભાગાધિકસ્થાનો પ્રસંગે ‘‘સંધ્યેયનુળોત્તરં’' સંખ્યયગુણાધિક સ્થાન કહેવું.
तो तीयाणि अइच्छियाण बिइयमवि ताणि पढमस्स । तुल्लाणसंखगुणियं, एक्कं तीयाण इक्कम्म ।। ३५ ।।
For Personal & Private Use Only
www.jainelibrary.org