________________
સર્ગ - ૧૧
રિ૬]
પાંડવ ચરિત્રમ્ મને ચંપાપુરીના અધિપતિ બનાવ્યો હતો. છત્ર, ચામરો વડે કરીને મને રાજ્ય આપ્યું. મેં પણ તેને આ જન્મ સુધી પ્રાણો આપ્યા છે. દુર્યોધને પણ આ કર્ણ મારો ધર્મનો ભાઈ છે, એ પ્રમાણે માન્યું છે. આથી હું આ દુર્યોધનને કેવી રીતે છોડું ? તે ન્યાયથી મૂત હોવા છતાં પણ હું દુર્યોધનના કાર્યમાં આ પ્રાણોને યુદ્ધ મેદાનમાં ત્યાગીશ.”
કહ્યું છે કે - “મિત્રના સ્નેહ વડે લેપાયેલો, યુદ્ધની રજ વડે શોભાયમાન થયેલો, ખગધારા જલ વડે સ્નાન કરાયેલો, ધન્ય બનેલો એવો આત્મા વિશુદ્ધ થાય છે.”
કૃષ્ણ ! યુધિષ્ઠિર સાથે મૈત્રીભાવને વિશે આજ સુધી તે મને કંઈપણ જણાવ્યું નથી. કારણ કે મહાત્માઓ બધાયના હૃદયને જાણનારા હોય છે. પરંતુ માતા કુન્તીને મારા વંદન કહેવા પૂર્વક આ પ્રમાણે કહેજો, તમારા ચાર પુત્રોને નહિ મારૂં, પરંતુ અર્જુનને નહિ છોડું.
કારણ કે બાલ્યકાળથી કોઈપણ પ્રકારથી એ મારો શત્રુ છે. આથી આ અર્જુનને નહિ છોડું. હે માતા ! આથી તારે પાંચ જ પુત્રો રહેશે. કર્ણ હણાતાં અર્જુન તારો પુત્ર થશે અથવા અર્જુન હણાતાં કર્ણ તારો પુત્ર થશે, એ પ્રમાણે તારે પાંચ જ પુત્રો રહેશે.
એ પ્રમાણે હે કૃષ્ણ ! મારી માતાને તારે કહેવું. એ પ્રમાણે કહેતાં કર્ણને પ્રેમપૂર્વક ભેટીને તેને વિદાય આપીને કૃષ્ણ ફરી પાડુરાજાને ઘરે આવ્યા. પાંચ ગામાદિકને માટે થયેલી બધી વાત પાડુરાજાની આગળ કરી. તે સાંભળીને ક્રોધથી લાલ આંખોવાળા પાડુએ કૃષ્ણને કહ્યું : “હે કૃષ્ણ ! કુન્તીના પુત્રો પાંચેય પાંડવોને આ પ્રમાણે કહેજો. જો તમે મારાથી જન્મ લીધો હોય તો કુરુબંધુઓ પર સ્નેહવાળા અને યુદ્ધમાં કાયર થશો નહિ. કહ્યું છે કે, કેશરા વિનાનો જીવતો કેશરી (સિંહ) શું કેશરી કહેવાય છે ? તેવી જ રીતે સંપૂર્ણ રાજ્યને પડાવી લેનારો ભાઈ શું ભાઈ કહેવાય ? તેનો ખરેખર વૈરી જ કહેવાય ? જે વૈરી-દુશ્મન થાય છે, તે છેદ્ય જ છે. વળી હે રાજન્ ! પાંડવં સાથે તમે સહાયક હોવાથી યુદ્ધ જીતવું અત્યંત કઠિન નથી." કૃષ્ણ કહ્યું : “હે રાજન્ ! મારી સાથે તમે પણ આવવા માટે યોગ્ય છો. કારણ કે તમારા પુત્રો તમારા વિયોગથી દુઃખી થઈ રહ્યા છે.” પાડુરાજાએ કહ્યું : “હે કૃષ્ણ! તમારા જેવા સ્વામિ હોવાથી મારા પુત્રોનો વિજય દૂર નથી. હવે મારા પુત્રોને પ્રાપ્ત કરેલા રાજ્યવાળા અને શત્રુઓના સમૂહોનો નાશ જોવાને હું ઇચ્છું છું, બીજું કાંઈ નહિ. હે કૃષ્ણ ! તું જા, જઈને યુદ્ધમાં શત્રુઓને જીતીને પોતાના ભાઈઓને પોતાની રાજ્ય સંપદાને પાછી અપાવ.”
પછી પાર્ટુને પૂછીને ક્રોધથી લાલ થયેલી આંખવાળા કૃષ્ણ તે જ ક્ષણે દ્વારિકા આવી ગયા. દ્વારિકામાં આવેલા કૃષ્ણ એકાંતમાં યુધિષ્ઠિર આદિ ભાઈઓને બોલાવીને પહેલાં હસ્તિનાપુરની બનેલી વાર્તાને કહી. પછી કૃષ્ણના આદેશથી પાંડવોએ સેનાને તૈયાર કરવા માટે તૈયારી કરી.
Jain Education International
For Personal & Private Use Only
www.jainelibrary.org