Jambudwip Part 04

SR No.: 005570
Original Sutra Author: N/A
Author: Vardhaman Jain Pedhi
Publisher: Vardhaman Jain Pedhi
Total Pages: 202
Language: Gujarati
Classification: Book_Gujarati
File Size: 5 MB

Page 165

भA
स्य निकटतोऽपि तावद् लघु कस्माद् दृश्यते ! साधयन्ति कल्पना-जल्पितान् वा प्रकटयन्ति त एतेन ज्ञायते यद् चित्रग्राहकः पृथ्व्याः क्षितिजस्य एव सिद्धान्तास्तेषां घोषणा अपि प्रमाणयितुं न निकटस्थ आसीदिति । अत्र चित्रे पृथिव्याः क्षिति- प्रभवन्ति । जस्य पृष्ठभागे स्थित्वाऽस्तं गच्छन् उदयं वा अतो यावत् कस्मिन्नपि स्थिरे सिद्धान्ते न व्रजन चन्द्रो लक्ष्यते । अतश्चन्द्रस्य कस्यामपि तिष्ठेत् तावत् सत्यमार्गाद् जनान् विचालयितुं भ्रमणकक्षायां स्थित्वा चित्रमिदं गृहीतं स्यात् प्रयत्नो न विधेयः, भूयसां भारतीयानां भव्या एवं कथमपि न ज्ञायते न च माननेऽप्यायाति । आस्तिक-भावना न विलोपनीयाः । आगमानां तदा कथमेतत् सम्भावितम् ?
____शास्त्राणां तपःपूतानां महर्षीणां वांसि न दूषणीकेवलं चन्द्रस्य यथाकथमपि प्रदक्षिणाभिरी यानि, अयमेवास्त्युत्तमः कल्पः । दृशं चित्र कथमप्यागन्तुं न शक्नोति । अत इदं
___ अद्य यावद् अस्माभिर्वैज्ञानिकैः प्रकटितानां चित्रं काल्पनिकं विद्यते तदिति निश्चितं भवति ।"
विचाराणां तेषां स्वीकृतसिद्धान्तानां निर्धारितानां उपसंहार :
मान्यतानां धारणानां च गवेषणापूर्वकं परीक्षणं पदे पदे प्रश्नपरम्परायाः,
समीक्षणं च कृतं, तत्र अनेका विप्रतिपत्तयः पुर पुरः स्थिता पवितरियं विचित्रा । उपस्थिताः प्रतीताः । "विज्ञानवादः किमु सत्यमास्ते
विज्ञानमुत्तरोत्तरं वर्धमानं सत् परिवर्तनं प्रतिनवेति' चिन्ता व्यथयत्यजस्रम् ॥
पद्यते । यः सिद्धान्तः केनापि स्थिरः क्रियते तस्यैव कस्यापि तथ्यस्य परीक्षणाय पूर्व पक्ष-प्रति
खण्डनं परिवर्तनं वा परवर्त्तिना गवेषण क्रियते । पक्षाभ्यां स्थिरीकृताः सिद्धान्ता उपस्थापनीयता
अतः त्वरा न कर्तव्या महन्ति ।
- --
कालः प्रतीक्षणीयः । ___एतन्नियमानुसारं विज्ञानवादिभिरुपस्थापितान्
वास्तविकता विलोकनीया। सिद्धान्तान् यदि वयं सूक्ष्मरूपेण विमृशामस्तदा
सत्ये मतिरवधारणीया । ऽनुभवामो यत्तेषां सिद्धान्ताः स्पष्टतया 'वदतोव्याघात' दोषेण परिपूर्णाः सन्ति । यैस्तकॆस्ते
शास्त्रेषु श्रद्धा न श्लथनीया शास्त्रीयान् विषयान् निरर्थकान् प्रमाणरहितान् इति संसूच्य विरमामः ।