Page Text
________________
પુનર્જન્મ વિચાર
પુનર્જન્મ અંગેની અનેક માન્યતાએ જગતના જુદાજુદા દેશેામાં આજે ય પ્રચલિત છે. લાકકલ્પનામાંથી જન્મેલ તુક્કા જેવા વિચારે છેવટે, તત્વજ્ઞાનના સીમાડા પર જઈને ડેરા-તંબુ તાણ્યા. પરિણામે પુનર્જન્મ અ ંગેની રૂઢ લેાકમાન્યતા ગંભીર ચિતનના વિષય બનવા પામેલ છે જેની વૈજ્ઞાનિક અને શાસ્ત્રીય વિચારણાના ત્રણ પાસાઓ છે જે નીચે દર્શાવ્યા છે.
જન
(૧) લૌકિક વિચાર વા સામાન્ય સમાજલેક સમાજ Folksમાં પ્રચલિત લેાકમાન્યતા.
(૨) ધ ગ્રંથામાંની લેાકમાન્યતા જેણે ધ શાસ્ત્રોમાં કથાનકનુ સ્વરૂપ ધારણ કરી લેાકમાનસમાં રૂઢ થયેલ લેાકમાન્યતા,
(૩) એગણીસમી ને વીસમી સદીમાં વિજ્ઞાન દ્વારા સૈદ્ધાંતિક સ્વરૂપે પ્રગટ ચિંતન,
થતું
લૌકિક–વિચારધારાને સમજવા માટે આદિવાસીના સમાજમાં ઘુમીને-ફરીને તેમ જ તે અ ંગેના ગ્રંથા દ્વારા આ વિચારને જરૂર પામી શકાય છે. આદિવાસીઓમાં રૂઢ
Jain Education International
લેખક :
શ્રી પુષ્કર ચંદરવાકર ચંદરવા (ધંધુકા)
માન્યતા છે કે સગાંવહાલાંના અવસાન પછી તે વ્યક્તિ જુદા જુદા પશુપ'ખીના અવતારને પામી વારંવાર ઘરમાં, ખેતરમાં કે છાપરા માથે આવી ઘરના લેાકની સંભાળ લઈ જાય છે. કુસસ્કારી ધનીક વ્યક્તિ નાણાંના સ ંચય કયે જ જાય અને ધનને સાચવવા સિવાય અન્ય કાઇ જીવનાદને ન વરી હેાય તેવી વ્યક્તિ સંપત્તિને રક્ષવા કાજે નાગ બનીને અવતરે છે ને તેના નાણાંની તે રક્ષા કર્યાં જ કરે છે, તેવી એક પ્રચલિત લેાકમાન્યતા પણ છે. શ્રાદ્ધમાં તર્પણ કરનાર સંતાને વાસ નાખતી વખતે ખાવા માટે મકાનના
પડાળ પર ભેગા થતા કાગડાને પૂજ તરીકે માની, પુનર્જન્મના સિદ્ધાંતના અપરાક્ષ રીતે સ્વીકાર કરે છે, સાથેાસાથ શિક્ષિત અને ભદ્ર સમાજમાં આજે ય માન્યતા છે કે દેહમાંની ચેતનાશક્તિના વિલય થતા નથી. દેતુ ક્ષર છે. ચેતના-શક્તિ અક્ષર છે આવા એક તાત્ત્વિક સિદ્ધાંતના કારણે લેાકમાન્યતા બંધાણી કે દેહ પડતાંની સાથે સૂક્ષ્મ દેહ યા ચૈતના શક્તિ તરત જ પુનર્જન્મને પામે છે. બંગાળી કવિ ને ક્રાંતિકારી ગાયકે તેમના એક બંગાળી કાવ્યમાં પુનર્જન્મની લેાકમાન્યતાને જરૂર
For Personal & Private Use Only
www.jainelibrary.org
| SR No. | 005569 |
| Book Title | Jambudwip Part 03 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Vardhaman Jain Pedhi |
| Publisher | Vardhaman Jain Pedhi |
| Publication Year | |
| Total Pages | 250 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Book_Gujarati |
| File Size | 6 MB |