________________
વ્યાખ્યાન પહેલું : રાજનૈતિક પરિપ્રેક્ષ્ય, ગ્રંથકાર અને ગ્રંથ
કૌટિલીય “અર્થશાસ્ત્ર' : દાર્શનિક-સાંસ્કૃતિક પરીક્ષણ
વ્યાખ્યાન પહેલું : રાજનૈતિક પરિપ્રેક્ષ્ય, ગ્રંથકાર અને ગ્રંથ
એક–પ્રાર્થના (૧) સર્વેડત્ર સુવન: સન્તુ સર્વે સન્તુ નિરામય: |
सर्वे भद्राणि पश्यन्तु मा कश्चिद् दुःखमाप्नुयात् । (સર્વે આંહી સુખી થાઓ, સર્વે આરોગ્ય પામજો, રૂડાં વાનાં સહુ પામો, કોઈ મા દુઃખ પામશો.) तेजस्वि नावधीतमस्तु । मा विद्विषावहै । (અમારું બંનેનું અર્થાત્ મારું અને જગત્નું અધ્યયન તેજસ્વી હજો .
[જેથી] અમે બે પરસ્પર વિદ્વેષ ન સેવીએ.) (૩) મિત્તી સવ્વમૂકું વેર મળ્યું ન ડુ
(મારે મૈત્રી સહુ સાથે, કોઈ સાથે ન વેર છે.)
સહુને એકપિંડરૂપ બનાવે તેવી, મનુષ્ય પરાપૂર્વથી સાક્ષાત્ અનુભવેલી ઉપર્યુક્ત ભાવનાઓ આ વિદ્યાસંબંધના પવિત્ર અવસર નિમિત્તે આપણામાં પડેલું નૈસર્ગિક એકત્વ ધબકતું કરો. આપણા આ વિષયને પણ આ પ્રાર્થનાઓમાંની ભાવનાઓ પોષે તેવી છે તે આગળ ઉપર જોઈશું.
એવું મનાયું છે, કે વિદ્યાનું વિધિપૂર્વકનું પ્રદાન વક્તા, શ્રોતા અને જ્ઞાન-વિષયનો અભેદ સાધી આપે છે. એ ન્યાયે વક્તાનો આ પ્રતિપાદન-યત્ન પણ આ સભામાં નિરંતર સત્-ચિત્—આનંદરૂપ એક તત્ત્વને વિલસતું કરી દો. સનિષ્ઠ આદાન-પ્રદાનને યોગ્ય એવું આમાંનું જ્ઞાન આપણા લોહીમાં ભળીને શરીર અને સર્વ જ્ઞાનેન્દ્રિયો-કર્મેન્દ્રિયોને પણ પ્રેરો. જીવનનો ઘાટ સત્યાનુરૂપ અને તેને લીધે ટકાઉ બનો- એવા ભાવથી આ વિષયને અત્રે નિરૂપવો છે.
પુણ્યસ્મરણ આ વ્યાખ્યાનમાળા આદરણીય શ્રી કસ્તૂરભાઈની સ્મૃતિમાં છે એનો ખરેખરો મહિમા પણ અનુભવીએ. “મૃતિ' એટલે મનમાં જે-તે વ્યક્તિની આકૃતિ હાજર કરવી કે એમની લૌકિક વિગતો
Jain Education International
For Personal & Private Use Only
www.jainelibrary.org
