Kumatimadgalan Veer Stutirup 150 Gathanu Hundinu Stavan

SR No.: 005542
Original Sutra Author: N/A
Author: Pravinchandra K Mota
Publisher: Gitarth Ganga
Total Pages: 152
Language: Gujarati
Classification: Book_Gujarati
File Size: 12 MB

Page 84

૭૧
વીરસ્તુતિરૂપ દોઢસો ગાથાનું સ્તવન | ઢાળઃ ૪| ગાથા : ૫ ગાથાર્થ :
સમકિતસંવરની સમ્યકત્વની પ્રાપ્તિ પછી સર્વવિરતિને અનુકૂળ એવા સંવરની તે ક્રિયા-ગાથા ત્રણ-ચારમાં બતાવેલી ક્રિયા છે, તેમ ઉદાર જિનપૂજા છે=વિવેજ્વાળી એવી જિનપૂજા છે. હિંસા હોય જિનપૂજામાં હિંસા હોય તો અર્થદંડમાં કહે શાસ્ત્રમાં અર્થદંડ બતાવ્યા છે તેમાં જિનપૂજાને કહે, પરંતુ તે વિચાર નહિ અર્થદંડના વિચારમાં જિનપૂજાનો વિચાર નથી. ll૪/પા. ભાવાર્થ
જીવ સમ્યકત્વ પામે છે ત્યારે સંસારનાં કારણો પ્રત્યે વિમુખભાવ અને મોક્ષનાં કારણો પ્રત્યે સન્મુખભાવ થાય છે અને ગાથા-૩, ગાથા-૪માં બતાવેલી ક્રિયા મોક્ષના ઉપાયભૂત છે તેથી સમકિતપ્રાપ્તિકાળમાં વર્તતા સંવરભાવની તે ક્રિયા છે; કેમ કે સમ્યકત્વની પ્રાપ્તિવાળા જીવમાં જે ભોગની ક્રિયા છે તે આશ્રવરૂપ છે અને તેનાથી વિપરીત એવી સાધર્મિકવાત્સલ્યાદિની ક્રિયા છે તે સંવરની ક્રિયા છે. તેમ વિવેકપૂર્વકની યાતના અને ભક્તિવાળી જિનપૂજા સમ્યક્ત્વના સેવરની ક્રિયા છે; કેમ કે જિનપૂજાથી સમ્યગ્દષ્ટિ જીવ સર્વવિરતિને અનુકૂળ સંવરભાવને પામે છે. વળી, આગમવચનથી જિનપૂજામાં હિંસા નથી તે બતાવતાં કહે છે –
જો જિનપૂજામાં હિંસા હોય તો જિનપૂજાને શાસ્ત્રકારો અર્થદંડમાં કહે, પરંતુ સૂયગડાંગસૂત્રમાં તેર ક્રિયા બતાવી છે તેમાં પ્રથમ અર્થદંડનું=પ્રયોજને હિંસા કરે તે અર્થદંડનું, નિરૂપણ છે ત્યાં જિનપૂજાનો ગ્રહણ કરેલ નથી. તેથી અર્થદંડમાં જિનપૂજાનો વિચાર નથી. માટે જિનપૂજામાં પકાયનો આરંભ નથી.
અહીં વિશેષ એ છે કે કોઈ જીવ ભૌતિક આશયથી નાગદેવતાદિને પૂજે તો તેનાથી જે કર્મબંધ થાય તે અર્થદંડમાં ગણાય છે અને કોઈ પ્રયોજન વગર કુતૂહલવૃત્તિથી પુષ્પાદિના ત્રાટનાદિની ક્રિયા કરે તે અનર્થદંડમાં કહેવાય છે. વળી, જો જિનપૂજા ષકાયના આરંભરૂપ હોય અને કોઈક શ્રાવક પોતાના આત્મકલ્યાણ અર્થે પણ ભગવાનની પૂજા કરે તો તે પૂજાને અર્થદંડમાં ગ્રહણ કરવું પડે પરંતુ શાસ્ત્રમાં જિનપૂજાની પ્રવૃત્તિથી અર્થદંડની પ્રાપ્તિ કહી નથી માટે જિનપૂજામાં ષકાયનો આરંભ નથી એમ સિદ્ધ થાય છે. ll૪/પII