Vyakaran Mahabhashya Navahnik Satik Gujarati Anuwad

SR No.: 005538
Original Sutra Author: N/A
Author: Pradyumna R Vora
Publisher: L D Indology Ahmedabad
Publication Year: 2004
Total Pages: 718
Language: Gujarati
Classification: Book_Gujarati
File Size: 18 MB

Page 124

एकः पूर्वापरयोरित्येवं निर्दिष्ट इति । इहापि तर्हि प्राप्नोति। पशुम् विद्धम् पचन्तीति। नैष दोषः। इह तावत्पशुमित्यम्येक इतीयता सिद्धम्। सोऽयमेवं सिद्धे सति यत्पूर्वग्रहणं करोति तस्यैतत्प्रयोजनं यथाजातीयकः पूर्वस्तथाजातीयक उभयोर्यथा स्यादिति। विद्धमिति पूर्व इत्येवानुवर्तते। अथवाचार्यप्रवृतिर्ज्ञापयति नानेन संप्रसारणस्य दीर्घो भवतीति यदर्य हल उत्तरस्य संप्रसारणस्य दीर्घत्वं शास्ति। पचन्तीत्यतो गुणे पर इतीयता सिद्धम्। सोऽयमेवं सिद्ध सति यद्रूपग्रहणं करोति तस्यैतत्प्रयोजनं यथाजातीयकं परस्य रूपं तथा- . जातीयकमुभयोर्यथा स्यादिति ॥ इह तर्हि खट्वर्यः मालर्य इति दीर्घवचनादकारो नानान्तर्यादेकारौकारौ न।
એકાદેશ કરવાનો હોય ત્યાં દીર્ઘ શબ્દનું ગ્રહણ કરવું પડશે) [ પ || ४यारे सूत्रमा डाहेशन विधान. ७२पामा आप्यु डोय. त्यारे ही श०६ ५६५ मा शत भयो होय. आद् गुणो दीर्घः। वद्धिरेचि दीर्घः । २. भाटे? ४थी मान्तयने २९ ३९। सने यार मात्र स्थानीने स्थाने. १९४ यार मात्रा माहेश न. थाय.
म खट्वा इन्द्रः -खट्वेन्द्रः। खट्वा उदकम्-खट्वोदकम् । खट्वा ईषा खट्वेषा। खट्वा ऊढा- खट्वोढा। खट्वा एलका - खट्वैलका। खट्वा ओदनः खट्वौदनः। खट्वा ऐतिकायनः- खट्वैतिकायनः। खट्वा औपगवः- खट्वौपगवः। तो पछी. ही&ए। ४२ मे ? न. २. लो.से., ॥२९॥ ॐ २१॥२00 6५२ भावना२ अकः सवर्णे दीर्घः । ॐ सूत्रनामे मारीशु. अकः सवर्णे (एकः भवति ।) ५७. दीर्घः । अथात्, अक् नी ७ सपए मा.तो मे १९५६ यछ भने ते पूर्व ५२ पनि डाहेश थायछ (एकः पूर्वपरयोः।) तेही थाय छ भ. नि. अयो. छ. तो पछी पशुम् , विद्धम् ,पचन्ति ,भय ५९ ही थथानो प्रसंग
मा.शे.. तwiss inधो नथी. ५i तो पशुम् मे SL&२९.भा. [अमि पूर्वः । (६-१-१०७) ने ५४९.)] अमि एकः। भेटमाथी. ४ સિદ્ધ થાય છે. આમ સિદ્ધ થાય છે છતાં એ (સૂત્રકાર) પૂર્વ શબ્દ મૂકે છે તેનું એ પ્રયોજન છે કે તેથી જે જાતિનો પૂર્વ હોય તે
तिनोन्नतो. साहेश. थाय' विद्धम् भ. प. पूर्व.३५. थ.शे., डा.२६3 पूर्व न [(सम्प्रसारणाच्च ।(६-१-१०८) म.] अनुवृत्ति. थाय. છે તેથી પૂર્વરૂપ થાય છે. અથવા આચાર્ય પાણિનિએ વ્યંજનની પછી આવતા સમ્પસારણના હૂરવનો દીર્ઘ થાય છે એ મતલબનું हलः । स सूत्र. २थाने. सूयव्यु छ मा (सम्प्रसारणाच्च ।) प्रभाए. पूर्वप[न सम्प्र.स.२९॥ ३५४ साहेश भूय तेही नथी.. पचन्ति मे. ३५. अतो गुणे परः। भेटमाथी (अर्थात् यो सूत्रमा एङि पररूपम् । भांथी परः नी अनुवृत्ति ७२पाथी) ४ सिद्ध थाय छे. આમ સિદ્ધ થાય છે છતાં સૂત્રકારે " શબ્દનું ગ્રહણ કર્યું છે તે સૂચવે છે કે બંને વર્ગોનો આદેશ પર વર્ણની જાતિનો થશે.?? (એકાદેશનું વિધાન કરનાર) સૂત્રમાં દીર્ઘ શબ્દનું ગ્રહણ કરવામાં આવે (એટલે કે જે એકાદેશ થાય તે દીર્ઘ હોય છે એમ કહેવામાં
भा.) तो (खट्वा ऋश्यः)-खट्वर्यः, (माला ऋश्यः)--मालयः 2. HELPोमi (आ भने ऋ नो गुए३पी माहेश) अ नही थाय (२५॥ तस्य ), ए सने ओ (ही. छतi) ५९॥ नही थाय, अन्तरतम नोपाथी ए.२ ओ -२ नही थाय. तत्र को दोषः। विगृहीतस्य श्रवणं प्रसज्येत। न ब्रूमो यत्र क्रियमाणे दोषस्तत्र कर्तव्यमिति। किं तर्हि । यत्र क्रियमाणे न दोषस्तत्र कर्तव्यमिति। क्व च क्रियमाणे न दोषः। संज्ञाविधौ। वृद्धिरादैच् दीर्घः। अदेड्गुणो दीर्घ इति ॥ तत्तर्हि दीर्घग्रहणं कर्तव्यम्। न कर्तव्यम्। कस्मादेवान्तर्यतस्त्रिमात्रचतुर्मात्राणां स्थानिनां त्रिमात्रचतुर्मात्रा आदेशा न भवन्ति। तपरे गुणवृद्धी। ननु च तः परो यस्मात्सोऽयं तपरः। नेत्याह । तादपि परस्तपर इति। यदि तादपि परस्तपर ऋदोरप। इतीहव स्यात्। यव ॥ स्तवः। लवः पव इत्यत्र न स्यात्। नैष तकारः। कस्तर्हि । दकारः। किं दकारे प्रयोजनम्। अथ किं तकारे। यद्यसंदेहार्थस्तकारो दकारोऽपि। अथ मुखसुखार्थ स्तकारो दकारोऽपि ॥ इदं विचार्यते। य एते वर्णेषु वर्णैकदेशा वर्णान्तरसमानाकृतय एतेषामवयवग्रहणेन ग्रहणं स्याद्वा न वेति। कुतः
” અર્થાત્ પરસવર્ણ જેટલી માત્રાવાળો હોય તેટલી જમાત્રાવાળો પરરૂપ એકાદેશ થશે. 78 29.डाशि.ने.रात सूत्रमहाधन, ४५८ श्याम साये तो डाहेश अवश्य ही थाय, खट्वा ऋश्यः भां आद्गुणः। प्रभाए। शुए। मेशिथ.शे. ४५. अदेड्गुणः। प्रभाए। अ , ए भने ओ में शुए। छ. खट्वा ऋश्यः भi स्थाननी दृष्टि समान होया छतi अ सोडाहेश नही , २९ अहीहएअशो. तो स्वाहेश न. .श... ४ शत.ही होगा छतi महा ईशः ॐ महा उदधिःपामा ए ओ पाए। अशो.डाशय. श. नही, २५ स्थाननीष्टियस आ था. मित्र. तेथी संधि नथवानो प्रसंग माये..