Page Text
________________
अधिकारः)
व्याख्या-विवरण-विवेचनसमन्विता
११७४
ध्यासितोत्तरक्षणोत्पत्तितस्ततस्ते निर्विद्युक्तोत्तरोत्तरक्षणसमुत्पादान्निविण्णाः तदुत्तरोत्तरश्रुतर्भावनादिना अक्लिष्टानेकक्षणपरम्परोत्पादेन दान-दम-संयमाद्यनेकप्रकारशुभधर्माध्यासाद् रागादिबीजोन्मूलनसमर्थमार्गभावनातः प्रतिकलमवदायमानविशुद्धपर्यन्तवर्त्तिक्षणोत्पादाधिगतविमुक्तयः कथ्यन्त इत्यनवद्यम्, (२६) अन्यथाऽऽत्मनो व्यवस्थितत्वाद् वेदनाऽभावाद् भावेऽपि विकारान्तराभावात् प्रतिपक्षाभ्यासेनाप्यनाधेया
........................ व्याख्या ............... क्षणिकतयैव समुपरोधहेतुभिः-ज्वरादिभिः यदा पीड्यन्ते दुःखविशेषाध्यासितोत्तरक्षणोत्पत्तितः प्रबन्धेन ततस्ते-क्षणिकाः पदार्था निर्विद्युक्तोत्तरोत्तरक्षणसमुत्पादात् प्रबन्धेन निर्विण्णाः सन्तः तदुत्तरोत्तरश्रुतभावनादिना अक्लिष्टानेकक्षणपरम्परोत्पादेन दान-दमसंयमाद्यनेकप्रकारशुभधर्माध्यासात्-प्रस्तुतधर्माध्यासेन रागादिबीजोन्मूलनसमर्थमार्गभावनातः, नैरात्म्यभावनात इत्यर्थः, प्रतिकलं कलां कलां प्रति अवदायमानाः-शुद्ध्यमानाश्च ते विशुद्धपर्यन्तवर्तिक्षणोत्पादाधिगतविमुक्तयश्चेति समासः त एवम्भूताः कथ्यन्त इत्यनवद्यम् । इत्थं चैतदङ्गीकर्त्तव्यमिति विपक्षे बाधामाह अन्यथेत्यादिना । अन्यथा-एवमनभ्युपगमे आत्मनो व्यवस्थितत्वात् अप्रच्युतानुत्पन्नस्थिरैकस्वभावतया वेदनाऽभावात् भावेऽपि वेदनाया
..... मनेतिरश्मि ..... थाय, ते प्रभा वियाने (=वि.२२) प्राप्त ४२ छे. (अर्थात् क्षो क्षो ते विशानसंतान, पोताना હેતુના સંનિધાન પ્રમાણે વિકારને પામે છે.) જુઓ -
તે ક્ષણિક પદાર્થો ( વિજ્ઞાનસંતાન) સમુપરોધના કારણભૂત જવર-જરા વગેરેના કારણે વિકારને પામે છે અને તેથી તેઓ દુઃખવિશેષથી વાસિત ઉત્તરોત્તર ક્ષણને ઉત્પન્ન કરવા દ્વારા પીડાને અનુભવે છે. ત્યાર પછી તે ક્ષણિક પદાર્થો, ઉક્તક્ષણ પછીની ઉત્તરોત્તર ક્ષણોને નિર્વેદ પામીને ઉત્પન્ન કરતા હોવાથી તેઓ નિર્વિષ્ણુ થઈ જાય છે, સંસારથી વિરક્ત થઈ જાય છે. ત્યાર પછી ઉત્તરોત્તર શ્રુતભાવના વગેરેના આધારે અક્લિષ્ટ (શુદ્ધ) અનેક ક્ષણોને ઉત્પન્ન કરવા દ્વારા, દાન-દમ-સંયમ આદિ અનેક પ્રકારના શુભધર્મોથી વાસિત થઈને, રાગ-દ્વેષાદિનાં બીજને જડમૂળથી ઉખેડી નાંખવા સમર્થ એવા માર્ગની ભાવનાથી પ્રતિસમય વિશુદ્ધ થતા, છેલ્લે અત્યંત વિશુદ્ધ એવી પર્યત ક્ષણને ઉત્પન્ન ४२वा द्वा२। तेसो विभुत' थयेला उपाय छे... माम, उत्तरोत्तर १९५२५२।नी अपेक्षा, क्षમતમાં જ મોક્ષ સંગત છે. ___(२६) (अन्यथा=)ो मात्माने निरन्वय नश्वर न मानो भने अप्रत्युत-अनुत्पन्न-स्थिर એકસ્વભાવી માનો, તો તે આત્મામાં, જવરાદિ સમુહરોધના હેતુઓથી કોઈ વેદના જ નહીં થાય...
........*
१. 'भावनादिना क्लिष्टा' इति ग-पाठः। २. 'शुभकर्मा०' इति ग-पाठः । ३. पूर्वमुद्रिते 'नैरात्म्यभाव' इति पाठः, अत्र H-D-प्रतेन पूर्तिः कृता। ४. 'समासत एवम्भूताः' इति ङ-पाठः ।
Jain Education International
For Personal & Private Use Only
www.jainelibrary.org
| SR No. | 005536 |
| Book Title | Anekantjaipataka Part 05 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Bhavyasundarvijay, Yashratnavijay |
| Publisher | Jingun Aradhak Trust |
| Publication Year | 2013 |
| Total Pages | 350 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Book_Gujarati |
| File Size | 8 MB |