Page Text
________________
१३८९
अनेकान्तजयपताका
तस्योक्तवत् कुशलपरिणामरूपत्वात्, तदङ्गत्वेन तु ब्रह्मचर्यभिक्षाटनादिवत् तदभिधानादिति ॥
(२४४) किञ्च भावनाऽपि नस्तपोभेद एव, ध्यानस्य तपोरूपत्वात्, तस्य च
* વ્યાધ્યા રે
सन्तापस्य-पराभिमतस्य तत्त्वतः - परमार्थेन तपस्त्वानभ्युपगमात् । तस्येत्यादि तस्य-तपसः ૩વત્-યથોત્તમ્ । તથા જિમિત્યાહ-શ પરિામપાત્, તવ ગ્વેન-શલરિणामाङ्गत्वेन पुनर्ब्रह्मचर्यभिक्षाटनादिवदिति निदर्शनं तदभिधानात् -कायसन्तापाभिधानात् कायक्लेशवचनेन इति ॥
अभ्युच्चयमाह किञ्चेत्यादिना । किञ्च भावनाऽपि नः - अस्माकं तपोभेद एव । कथं द्वादशभेदमध्ये भाव इत्याह- ध्यानस्य तपोरूपत्वात् । यदि नामैवं ततः किमित्याह-तस्य च* અનેકાંતરશ્મિ ...
વિજ્ઞાનમાં મળશુદ્ધિ શી રીતે કરે ? (કપડા પર પાણી નાંખવાથી કાંઈ ઘડાનો મળ શુદ્ધ ન થાય, તેમ કાયાને ક્લેશ પહોંચાડવાથી કાંઈ વિજ્ઞાન શુદ્ધ ન થાય. તો તેવા કાયસંતાપથી મતલબ શું ? )
સ્યાદ્વાદી : (ઉત્તરપક્ષ :) ઉપરોક્ત કથનથી તમારી આ વાત પણ નિરાકૃત જ છે, કારણ કે તમે જે (માત્ર કાયક્લેશરૂપ) કાયસંતાપ કહો છો, તે તો પરમાર્થથી અમને તપ તરીકે સ્વીકૃત જ નથી. અમને તો પૂર્વે કહ્યા મુજબ ‘કુશળપરિણામ' જ તપ તરીકે સ્વીકૃત છે.
હા, અમે કાયક્લેશરૂપ કાયસંતાપ કરવાનું કહીએ છીએ, પણ એ તો બ્રહ્મચર્ય-ભિક્ષાટન વગેરેની જેમ કુશળપરિણામના અંગરૂપે (=સાધનરૂપે) કહીએ છીએ (બાકી મુખ્ય તપરૂપે નહીં.)
(ભાવ એ કે, જેમ બ્રહ્મચર્ય, ભિક્ષાટન વગેરે કુશળપરિણામના સાધનભૂત છે, તેમ કાયક્લેશરૂપ કાયસંતાપ પણ કુશળપરિણામના સાધનરૂપ છે. એટલે હકીકતમાં તપ તો કુશળપરિણામરૂપ જ છે, માત્ર તેના સાધન તરીકે આ બધાનો સ્વીકાર કરવામાં આવે છે.)
(૨૪૪) બીજી વાત, તમે જે કહો છો કે – “ક્લેશો તો ભાવનાઓથી ત્યાજ્ય છે” – તો તેમાં ‘ભાવના’ શું છે - એ તમને ખબર છે ? અમારા મતે એ ભાવના પણ એક પ્રકારના તપનો જ ભેદ છે. (એટલે હકીકતમાં અમારી અભિપ્રેત વાત જ સિદ્ધ થાય છે કે, ક્લેશો ભાવનાથી ત્યાજ્ય છે. તપથી ત્યાજ્ય છે.)
પ્રશ્ન ઃ તમે તપના બાર ભેદ કહો છો, તેમાં ભાવનાનો શેમાં સમાવેશ થાય છે ? ઉત્તર : ધ્યાનરૂપ ભેદની ભૂમિકામાં તેનો સમાવેશ થાય છે. (આ વાતને વિસ્તારથી જણાવે છે.) જુઓ -
* વિવરામ્ .
विज्ञाने इति कथमन्यत्र मलप्रलयप्रत्यलं भवेदिति ? ।।
( 8: ->
૧. પૂર્વમુદ્રિતે ‘માપ્રલયં પ્રત્ય॰' કૃતિ પા:, અત્ર N-પ્રતપાટ: I
Jain Education International
For Personal & Private Use Only
܀
www.jainelibrary.org
| SR No. | 005536 |
| Book Title | Anekantjaipataka Part 05 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Bhavyasundarvijay, Yashratnavijay |
| Publisher | Jingun Aradhak Trust |
| Publication Year | 2013 |
| Total Pages | 350 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Book_Gujarati |
| File Size | 8 MB |