Panchvastuk Prakaran Part 04

SR No.: 005511
Original Sutra Author: N/A
Author: Pravinchandra K Mota
Publisher: Gitarth Ganga
Publication Year: 2010
Total Pages: 426
Language: Gujarati
Classification: Book_Gujarati
File Size: 8 MB

Page 343

૩૨૦
વ્રતસ્થાપનાવસ્તક ‘થા પાયિતવ્યનિ' દ્વાર / પેટા દ્વાર : “વિચાર' | ગાથા ૮૦૩-૮૦૪ આ વાતને સામે રાખીને શાસ્ત્રકારોએ દ્રવ્યરૂપ ધર્મનું આચરણ અનિષ્ટ ફલને દેનારું પણ છે, એમ કહેલ છે; અને આ પ્રકારે અર્થપદના ઐદંપર્યને ગંભીરતાપૂર્વક વિચારવાથી ગ્રંથકારે કરેલ પ્રસ્તુત વિચારદ્વાર સંયમને સ્થિર કરવા માટે અત્યંત ઉપકારક બને છે. ૫૮૭૭ll અવતરણિકા:
एतदेव सामान्येन द्रढयन्नाह - અવતરણિતાર્થ :
આને જ પૂર્વગાથામાં કહ્યું કે દુષ્પરાકૃષ્ટ શ્રમણ્ય નરકમાં લઈ જાય છે, આથી ઘણા અતિચારોવાળું ચારિત્ર અનિષ્ટ ફળને આપનારું છે એને જ, સામાન્યથી=સંક્ષેપથી, દઢ કરતાં ગ્રંથકાર કહે છે –
ગાથા:
खुद्दइआराणं चिअ मणुआइसु असुह मो फलं नेअं।
इयरेसिं अ निरयाइसु गुरुअंतं अन्नहा कत्तो ? ॥८७४॥ અન્વયાર્થ :
ઘુમારી ચિં=શુદ્ર અતિચારોનું જમણુકામુકમનુષ્યાદિમાં અસુદ નં-અશુભ ફળ નેચં-જાણવું, હિંગ અને ઇતરોનું મોટા અતિચારોનું, નિરાફસું-નરકાદિમાં ગુરુ તં-ગુરુક એવું તે ઘણું અશુભ ફળ, (જાણવું.) અહીં અન્યથા=જો મોટા અતિચારોનું નરકાદિ ગુરુ અશુભ ફળ ન માનો તો, વત્તો કોનાથી?=ગુરુ અશુભ ફળ કોનાથી મળે ? * “ો' પાદપૂર્તિ અર્થે છે, ગાથાર્થ :
નાના અતિચારોનું જ મનુષ્યાદિમાં અશુભ ફળ જાણવું અને મોટા અતિચારોનું નરકાદિમાં ઘણું અશુભ ફળ જાણવું. જો મોટા અતિચારોનું નરકાદિ ગુરુ અશુભ ફળ ન માનો તો, નરકાદિરૂપ ઘણું અશુભ ફળ પ્રાપ્ત થવાનું શું કારણ છે? ટીકા :
क्षुद्रातिचाराणामेवौघतो धर्मसम्बन्धिनां मनुष्यादिष्वशुभफलं ज्ञेयं स्त्रीत्वदारिद्र्यादि, आदिशब्दात् तथाविधतिर्यक्परिग्रहः, इतरेषां पुनः महातिचाराणां नरकादिषु गुरुकं तद्-अशुभफलं कालाद्यशुभा(2નqના)પેક્ષા, માલિશબ્દાત્ વિનર્ણતિર્થક્યુરિપાક, રૂલ્ય ચૈતવર્ણવ્યું, [તી અન્યથા હd:= कस्तस्य हेतुः ? महातिचारान् मुक्त्वेति गाथार्थः ॥८७४॥ નોંધઃ
(૧) ટીકામાં વાતામાપેક્ષા છે, તેને સ્થાને વાતાદ્યગુમાત્રાવાયા હોય, તેમ ભાસે છે. (૨) વૈતવઠ્ઠીવાર્તવ્ય પછી તત્ શબ્દ છે, તે વધારાનો હોય તેવું ભાસે છે.