Nyayamanjari Ahanika 06 07 08 09

SR No.: 005499
Original Sutra Author: N/A
Author: Jayant Bhatt, Nagin J Shah
Publisher: L D Indology Ahmedabad
Publication Year: 1992
Total Pages: 450
Language: Gujarati
Classification: Book_Gujarati
File Size: 9 MB

Page 26

સ્ફોટવાદ યાયિકને પ્રતિકૂળ છે. પદસમૂહ વાળે અવશ્યપણે નહિ ઘટે. વણે કાં તે એકે એકે વાચક બને, કાં તે સાથે મળીને વાચક બને, પરંતુ એ બને વિકલ્પ વડે વર્ગોનું વાચકવ હાનિ પામ્યું હોઈ ઘટતું નથી. તેથી, વર્ષોથી અન્ય જ સ્ફટાત્મક શબ્દ અર્થને પ્રતિપાદક છે એમ તેઓ પ્રતિજ્ઞાપૂર્વક કહે છે.
6. નy gવમસ્તુ | શ્લેટોડા વાર્થપ્રતિજ્ઞા મવતુ ! ઈ ક્ષતિનૈयायिकानाम् ?
6. કોઈક—ભલે એમ છે, વર્ષોથી જુદો ફેટ જ અર્થ પ્રતિપાદક છે, નાયિકોને એમાં શું હાનિ છે?
7. कथं न क्षतिः ? आप्तप्रणीतत्वेन हि शब्दस्य प्रामाण्यं तैरुक्तम् । स्फेाटस्य च नित्यत्वेन नाप्तप्रणीतत्वम् । अथ च यस्यानित्यत्वं वर्णात्मनः शब्दस्य साधितम् , नासौ अर्थप्रतीतिहेतुः । अतो न प्रमाणम् । यश्चार्थप्रतीतिहेतुः स्फेाटात्मा शब्दः, तस्य नानित्यत्वम् , न चातः · आप्तप्रणीतत्वमिति अस्थाने नैयायिकाः क्लिष्टा भवेयुः । तस्मादनित्यानां वर्णानामेव वाचकत्वं प्रतिष्ठापनीयं पराकरणीयश्च स्फाट इति ।
1. શંકાકાર–કેમ હાનિ નથી ? [ છે જ ] કારણ કે આતપ્રણીત હોવાથી શબ્દનું પ્રામાણ્ય છે એમ તેમણે કહ્યું છે, અને ફેટ તે નિત્ય હોઈ તે આપ્તપ્રણીત નથી. અને જે વર્ણાત્મક શબ્દનું અનિત્યત તેમણે પૂરવાર કર્યું છે તે વર્ણમક શબ્દ અર્થજ્ઞાનને જનક નથી, તેથી તે વર્ણાત્મક અનિત્ય શબ્દ પ્રમાણુ નથી અને જે ફેટાત્મક શબ્દ અર્થશાનને જનક છે તે અનિત્ય નથી અને પરિણામે આપ્તપ્રણીત નથી, એટલે નિયાયિક નકામા કલેશ પામશે. માટે, અનિત્ય વર્ણો જ વાચક છે એમ તેમણે સ્થાપવું જોઈએ અને સ્ફોટને અસ્વીકાર કરવો જોઈએ.
8. तदुच्यते- गकारादिवर्णावगमे सत्यर्थप्रतीतेर्भावात् , तदभावे चाभावात् तेषामेवार्थप्रत्यायनसामर्थ्यम् । ते एव च श्रवणकरणकावगमगोचरतया शब्दव्यपदेशभाज इति न प्रतीत्यनुपारूढः स्फोटो नाम शब्दः कश्चित् प्रत्यक्षानुमानातीतः परिकल्पनीयः ।
8. તેથી તેઓ (= તૈયાયિક) કહે છે કે ગકાર વગેરે વણેનું જ્ઞાન થતાં અર્થનું જ્ઞાન થતું હોવાથી અને ગકાર વગેરે વણેનું જ્ઞાન ન થતાં અર્થનું જ્ઞાન ન થતું હોવાથી અર્થનું જ્ઞાન કરાવવાનું સામર્થ્ય વર્ગોમાં જ છે. શ્રવણરૂપ કરણથી થતા જ્ઞાનને વિષય તે વર્ષો જ હેવાથી તે વણે “શબ્દ' નામ પામે છે. જ્ઞાનને વિષય ન બનતા તેમ જ પ્રત્યક્ષ અને અનુમાનથી અતીત ફેટ નામના કોઈ શબ્દની કલ્પના ન કરવી જોઈએ.
9. મા મે મવથતિ ? દૂરપેતા રૂમે મનોરણા / વनामर्थप्रत्यायकत्वम् ? ते हि वर्णा गकारादयोऽर्थ प्रतिपादयन्तः समस्ताः प्रतिपादयेयुः