________________
વિવિધ વિષય વિચારમાળા ભાગ-૮ મળે છે, સદ્ગુરુરૂપ ચિંતામણિરત્ન પ્રાપ્ત થવું બહુ જ મુશીબત છે.
(ઉપદેશ વશમો)
આઠ પ્રકારના ગુરૂઓ ૧. નિલચાસ પક્ષીના સમાન ગુરુ.
જેમ નીલચાસ પરિક્ષમાં પાંચ વર્ષો સુંદર હોવાથી, તે શકુન માં જોવા લાયક છે, પણ ઉપદેશ વચન સુંદર નથી અને કીડા આદિના ભક્ષણ કરવાથી ક્રિયા પણ સારી નથી, તેવી રીતે કેટલાક નામ ધારી, ગુરુઓનો વેષ દેખાવામાં તો સુવિહિત સાધુ જેવો હોય છે, પણ ઉસૂત્રની પ્રરૂપણા કરવાથી ઉપદેશ શુદ્ધ નથી,તથા ક્રિયા પણ મૂલ ગુણ ઉત્તરગુણરૂપ નથી. પ્રમાદથી શુદ્ધ આહારાદિકની ગવેષણા પણ નથી તેમજ ષકાયની વિરાધના કરવાથી ગૃહસ્થ સમાન છે, હાલમાં તેઓ બહુ જ છે, ભૂતકાળમાં કુલવાલાદીક જાણવા, તેમાં વેષ સુવિહત નથી તો, પણ માગધિકા વેશ્યામાં લુબ્ધ થવાથી, ક્રિયા સારી નહોતી, તથા વિશાલા નગરીના ભંગનું કારણભૂત પોતે થઈ, મહા આરંભાદિકથી વ્રતોનું ખંડન કરવાવાલો થયેલો છે.
૨. ક્રૌચ પક્ષીના સમાન ગુરુ
ક્રૌંચ પક્ષીનું રૂપ સારૂં નથી. તથા કીડા આદિકને ખાવાથી કેવલ ક્રિયા પણ સારી નથી, ફક્ત ઉપદેશ (વચન) મીઠા ધ્વનિ વાલો છેતેવા પ્રકારે કેટલાક ગુરુઓને, ચારિત્રધારી સાધુઓના સમાન વેષનો અભાવ હોવાથી રૂપ નથી, તથા પ્રમાદ આચરણથી ક્રિયા પણ સારી નથી, પણ શુદ્ધ માર્ગનીપ્રરૂપણા કરવાનો ઉપદેશ સારો છે. મરીચી આદિ વેષધારી પરિવ્રાજકના પેઠે, એક યથાજીંદી સિવાય, પાસન્થો, ઓસન્નો કુશીલ, સંસક્ત, આચાર શુદ્ધ પ્રરૂપણા કરનારા હોઈ શકે છે.
૩. ભમરાના સમાન ગુરુ.
કાળો વર્ણ હોવાથી ભમરામાં રૂપ સારૂ નથી, મધુર વચન પણ નથી, પરંતુ પુષ્પોને પીડા કર્યા સિવાય પુષ્પોથી રસ ગ્રહણ કરવાથી
૬૩.
Jain Education International
For Personal & Private Use Only
www.jainelibrary.org
