________________
વિવિધ વિષય વિચારમાળા ભાગ-૮ માટે તમામ ઘરે લાકડામાં પ્રથમ જિનપ્રતિમાજી બનાવીને સ્થાપન કરે છે, અન્યથા તે ઘર પડી જાય છે. કહ્યું છે કે -
जम्मि सिरिपासपडिमं, सांतिकए पडिगिहदुवारे । अज्जवि जणा पुरि तं, महुरमधन्ना न पेछंति ॥१॥
ભાવાર્થ : જે મથુરાનગરીને વિષે જ્યારે ઘર કરાવે ત્યારે દરેક ઘરના બારણાના મધ્ય ભાગને વિષે કાષ્ઠની શ્રી પાર્શ્વનાથજી મહારાજની મૂર્તિ કરાવી, શાંતિ નિમિત્તે સ્થાપન કરે છે, તે મથુરાનગરીને હાલમાં પણ ધન્ય લોકો દેખી શકતા નથી એમ સિદ્ધસેન આચાર્યે કહેલ છે.
૩. કોઈ ગચ્છની નિશ્રાયે કરેલ ચૈત્ય હોય તે નિશ્રાકૃત ચૈત્ય કહેવાય છે તેમાં તે ગચ્છના આચાર્યાદિક પ્રતિષ્ઠાદિક કરવા લાયક ગણાય. ત્યાં પ્રતિષ્ઠાદિક કરવાનો બીજાનો અધિકાર નથી.
૪. તેનાથી વિપરીત એટલે સર્વ ગણના નાયકો, પદવીધરો, પ્રતિષ્ઠાદિક તથા માલારોપણાદિક વિધિને કરે છે, જેમકે શત્રુંજય મૂલચૈત્યમ્, તેમાં સર્વે આચાર્યાદિકોને પ્રતિષ્ઠા, ધ્વજારોપણ, માલારોપણ વિગેરે કરાવવાનો અધિકાર છે. પ સિદ્ધાયતનમ્, શાશ્વત ચૈત્યમ્.
બીજા પણ પાંચ પ્રકારે ચેત્યો કહેલ છે. ૧. નિત્ય, ૨. દ્વિવિધ, ૩. ભક્તિકૃત, ૪. મંગલકૃત અને ૫. સાધર્મિક-એ પાંચ પ્રકારે કહેલા છે.
૧. નિત્યાનિશાશ્વત જિનચેત્યાનિ. દેવલોકાદિકને વિષે છે તે. ૨. નિશ્રાકૃતાનિ ૧ અનિશ્રાકૃતાનિ ૨ ઉપરોક્ત કહેલ છે તે. ૩. ભક્તિકૃતાનિ-ભરત મહારાજાદિકે કરાવેલા ચૈત્યો.
૪. મંગલાકૃતાનિ-મથુરાનગરીમાં મંગલ નિમિત્તે બારણાના ઉત્તરંગને વિષે સ્થાપેલ છે તે.
૫. સાધર્મિક વાત્રક મુનિના પુત્ર મનોહર દેવગૃહને વિષે
M૪૮
Jain Education International
For Personal & Private Use Only
www.jainelibrary.org
