________________
વિવિધ વિષય વિચારમાળા ભાગ-૮
ભાવાર્થ : પ્રથમ પદના આઠ અક્ષરને, બીજા પદના આઠ અક્ષર સાથે અનુક્રમે જોડવાથી, શ્લોકનો અર્થ ફુટ થાય છે, જેમકે જેને મોહ, માયા, રાગ, મદ, મલ, માન, દંભ, દ્વેષ નથીતે દેવને હું નમસ્કાર કરું છું, તે દેવ એક વીતરાગ જ છે.
વીતરાગ પરમાત્મા બે પ્રકારના, ૧. ભવસ્થ પરમાત્મા, ૨. સિદ્ધ પરમાત્મા,
क्षपकश्रेण्यामारुढः, कृत्वा घातिकर्मणां नाशः । आत्मा केवल भूत्या, भवस्थ परमात्मतां भजते ॥१॥ तदनुभवोग्राहक, कर्मसमूह समूलमुन्मूल्य । ऋजुमत्या लोकाग्रं, प्राप्तोऽसौ सिद्धपरमात्मा ॥२॥
ભાવાર્થ : જે જીવ ક્ષેપક શ્રેણિ પર આરૂઢ થઈ, ઘાતિકર્મનો નાશ કરી, કેવલજ્ઞાનની વિભૂતિવડે આત્માને વિભૂષિત કરે છે. તે ભવસ્થ પરમાત્મા કહેવાય. ૧. ત્યારબાદ ભવોપગ્રાહી કર્મ સમૂહને, મૂળથી ઉખેડી નાખી, ઋજુગતિવડે લોકના અગ્રભાગને પામેલ આત્મા, મોક્ષમાં ગયેલો આત્મા, સિદ્ધ પરમાત્મા કહેવાય છે.
૧. ભવસ્થ પરમાત્માની સ્થિતિમાન, જઘન્યથી અંતર્મુહૂર્ત, અને ઉત્કૃષ્ટથી દેશોના પૂર્વકોટી હોય છે. ૨. સિદ્ધસ્થ પરમાત્માની સ્થિતિમાન સાદિઅનંત છે.
પરમાત્મા બે પ્રકારે ૧. ભવસ્થ કેવલી, ૨. સિદ્ધા,
ભવસ્થ qલી બે પ્રકારના, ૧. જિના, ૨ અજિના. ૧. જિનાઃ તે જિનનામકર્મઉદયિન, તીર્થંકરા, ૨. અજિનાઃ તે સામાન્ય કેવલીયો,
૨૪
Jain Education International
For Personal & Private Use Only
www.jainelibrary.org
