________________
વિવિધ વિષય વિચારમાળા ભાગ-૮
(ઉપદેશ ચોરાશીમો)
પુણ્ય ઉપાર્જન ઈહલોકને વિષે સમગ્ર સામગ્રીપૂર્ણ માનુષ્યપણું પામી, ભક્તિ, મુક્તિ, સિદ્ધિના સુખની સિદ્ધિને માટે જીવોએ પુન્ય ઉપાર્જન કરવું તે જ શ્રેયસ્કર છે.
જ્ઞાનથી પુન્ય થાય છે, તે જ્ઞાન ગુરુ ઉપદેશથી પ્રાપ્ત થાય છે. ગુરુ ઉપદેશ શાસ્ત્રથી થાય છે, કારણ કે શાસ્ત્ર છે તે પુસ્તક છે અને શાસ્ત્રનો આધાર પણ પુસ્તક છે.
માટે સર્વે ક્ષેત્રોને વિષે પુન્યનું મહાનું ક્ષેત્ર શાસ્ત્ર જ છે, કારણ કે શાસ્ત્રને વિષે તથા સર્વ પુન્ય ને વિષે મહાનું પુન્ય તરીકે શાસ્ત્રને જ ગણેલ
પાંચ જ્ઞાનને વિષે, શ્રુતજ્ઞાન જ દેવ, દાનવ, માનવને પ્રતિબોધ, કરનાર હોવાથી મુખ્ય ગણાય છે.
તેમજ મતિધૃતાદિ પ્રભુના પાંચ પુત્રો ગણાય છે, તેમાં પણ પ્રભુએ શ્રુતજ્ઞાનને જ પોતાના પદે સ્થાપન કરેલ છે માટે જ્ઞાનની ભક્તિ કરવી અને જ્ઞાનની આશાતનાને ટાળવી, જ્ઞાન તેમજ જ્ઞાનીનું બહુમાન કરવું કે ભવાંતરમાં જ્ઞાનનું સુલભપણું પ્રાપ્ત થવા થકી આત્મા શીવ્રતાથી કર્મનો ઉચ્છેદ કરવાવાળો થઈ શકે.
(ઉપદેશ પંચાશીમો)
પાંચમહાવ્રત આ સંસાર સમુદ્રના જેવો દારૂણ છે, અને તેનું કારણ વૃક્ષના બીજની જેમ કર્મ જ છે, પોતાના જ કરેલા કર્મથી કેટલાક વિવેક રહિત થયેલા પ્રાણિયો, કુવો ખોદનારા પેઠે અધોગતિને પામે છે, અને શુદ્ધ હૃદયવાળા પુરૂષો, મહેલ બાંધનારા ના પેઠે ઉંચી ગતિને પામે છે, કર્મ બંધનના કારણભૂત, એવા પ્રાણિની હિંસા કદાપિ કાળે કરવી નહિ, હંમેશા પોતાના પ્રાણના પેઠે બીજાના પ્રાણની રક્ષા કરવામાં તત્પર રહેવું.
૨૨૭
Jain Education International
For Personal & Private Use Only
www.jainelibrary.org
