________________
વિવિધ વિષય વિચારમાળા ભાગ-૮
पात्रे धर्मनिबंधनं तदितरे प्रोद्यद्दयाख्यापकम्, मीत्रे प्रीतिविवर्धकं रिपुजने वैरापहारक्षमम् । भृत्ये भक्तिभरावहं नरपतौ स्यान्मानपूजाप्रदम्, भट्टादौ च यशस्करं वितरणं न वाप्यहो निष्फळम् ॥२॥
ભાવાર્થ : પાત્રને વિષે દાન આપવાથી ધર્મપ્રાપ્તિનું કારણ થાય છે, બીજાને આપવાથી અત્યંત દયાલુપણાને જણાવનારું થાય છે, મિત્રને દાન આપવાથી પ્રીતિમાં વધારો કરનારું થાય છે, અને શત્રુને આપવાથી વૈરને નાશકરનારૂં થાય છે, નોકરચાકરને આપવાથી ભક્તિના સમૂહને કરનારું, રાજાને આપવાથી માન-પાન-પૂજા પ્રદાન કરનારું, અને ભાટ-ચારણોને દાન આપવાથી યશને કરનાર થાય છે, માટે અહો ! ઇતિ આશ્ચર્ય આપેલું દાન કોઈ પણ જગ્યાએ નિષ્ફળ થતું નથી.
ત્રણ પ્રકારનાં દાનો. ૧. અભયદાન, ૨ ઉચિતદાન, ૩. સર્વદાન-એ ત્રણ પ્રકારે છે.
ચાર પ્રારનાં દાનો. ૧. અન્નદાન, ૨. જ્ઞાનદાન, ૩. ઔષધદાન, ૪. ધર્મોપકરણદાન
પાંચ પ્રકારનાં દાનો ૧. અભયદાન, ૨. સુપાત્રદાન, ૩. અનુકંપાદાન, ૪. ઉચિતદાન અને ૫. કીર્તિદાન.
દશ પ્રકારનાં દાનો. ૧. અનુકંપાદાન, દુઃખી દુર્બલને દાન આપવું. તે, ૨. સંગ્રહદાન, એકત્ર કરી દાન આપવું તે. ૩. ભયદાન, ભીતિ-બીકથી દાન આપવું તે. ૪. કરુણાદાન, દયાથી દાન આપવું તે.
૨૦૧
Jain Education International
For Personal & Private Use Only
www.jainelibrary.org
