Page Text
________________
વિવિધ વિષય વિચારમાળા ભાગ-૮ પ્રાણીને અંતર રહેલી રાજયલક્ષ્મી, છત્રના બહાનાથી વેરણના પેઠે ગતિને ઢાંકી દે છે, ચાચર અમર થવાથી ચાહનાને હણી, રાજ્યના તૃષ્ણાતુર નરને તિર્યંચ ગતિમાં કે નરક ગતિમાં ખેંચી જાય છે, હાથીઓ કાનથી ઘોડાઓ પુંછડાથી, ખડગો પૂજારાથી અને વારાંગનાઓ ચામરોથી, રાજયલક્ષ્મીની ચંચળતા દેખાડે છે, જે સંસારમાં હંમેશા ભય, દ્રોહ, અપયશ અને કુચેષ્ટાથી ઈર્ષ્યા કરાય છે તે સંસારને ધિક્કાર છે. આ દુષ્ટ સંસારમાં દુઃખના સમૂહને આપનારા વિષયો, માર્ગે ચાલતાં પ્રાણીઓને પણ, પિશાચના પેઠે ઠગે છે, વિષયથી જીતાએલ સંસારી જીવ, પોતાની મરજી મુજબ ફરતો ઈહલોક તથા પરલોકને વિષે, ઘણાં તીવ્ર દુઃખોને ભોગવે છે, સર્પના સમાન પાંચ ઇંદ્રિયોના વિષયોથી હુંણાતો રાંકડો જીવ, શી રીતે કલ્યાણને હાથ કરી શકે ? પહેલાં પ્રાણીઓને કિંચિત સુખમાં લલચાવી પછી એ દુષ્ટ વિષયો ભયંકર રાક્ષસોની પેઠે છેતરે છે, છેતરવામાં પંડિત, કષાય દુષ્યનો અગાડી સંગ્રહ કરેલા પુન્ય રૂપી બહોળા ધનનો જોતજોતામાં તરત હરી લે છે, તેમાં ક્રોધરૂપી મોટો લડવૈયો કોઈનાથી પાછો હઠે એવો નથી, તે પોતાના સ્થાનને પણ દોષવંત કરી, પ્રકૃતિમાં દાખલ થઈ જીવને દોષિત કરે છે. જો ક્રોધરૂપી અગ્નિ શરીરરૂપી ઘરમાં સળગી ઉઠયો હોય, તો તે જીવનનાંતમામ પુણ્યરૂપ પદાર્થોને ભસ્મિભૂત કરી દે છે તેથી જ સમગ્ર કષાયોમાં ક્રોધને મુખ્ય કહેલ છે, ધર્મરૂપી વૃક્ષનું મૂળ દયા છે, ક્રોધથી દયાનો નાશ થાય છે, ક્રોધને દયા હોતી નથી, તેથી ક્રોધીને ધર્મ, અને સારી ગતિ હાથ લાગતાં નથી, જો આળસથી પણ જીવની હિંસા થતી હોય, તોપણ ખરાબ યોનીમાં અવતાર લેવો પડે છે, તો ક્રોધથી જે જીવની હિંસા કરવી તે તો નરકનું જ નિદાન છે, અક્કલવાળા મનુષ્યોએ એકેંદ્રિય જીવની પણ હિંસા તજવા લાયક તો પછી બેઇંદ્રિયાદિક જીવની હિંસા નરકને આપનારી થાય તેમાં આશ્ચર્ય શું? બીજાનો દ્રોહ કરવો તે, ધર્મરૂપી વૃક્ષને કાપી નાખવા રૂપ કુહાડો છે, બોધી બીજને બાળવામાં દાવાનળ છે, નરકધારના તાળાને ઉઘાડવામાં (૧૩૧
-
Jain Education International
For Personal & Private Use Only
www.jainelibrary.org
| SR No. | 005494 |
| Book Title | Vividh Vishay Vicharmala Part 08 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Ratnatrayvijay |
| Publisher | Ranjanvijay Jain Pustakalay |
| Publication Year | 2003 |
| Total Pages | 416 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Book_Gujarati |
| File Size | 6 MB |