Page Text
________________
संग्रहणीरल (बृहत्संग्रहणी) गुजराती अनुवादसह કલા-કારીગરીઓ (શિલ્પો) આ કાળમાં પ્રથમ તે જ પ્રભુએ ગૃહસ્થાવસ્થામાં જગતને બતલાવી, આ અવસર્પિણી આશ્રયી સર્વપ્રકારનો પ્રથમ વ્યવહાર તેમણે જ પ્રગટ કર્યો, અને તેઓએ ઉત્તમ નૈતિક નિયમો અને આચરણો સર્વ જગત સમક્ષ પ્રવતવ્યિાં. હજારો પ્રકારના વ્યવહારો, સર્વપ્રકારનાં ગણિતો, કુંભકારની કળાઓ, મૂલ પંચપ્રકારનાં (ઉત્તરભેદે સો) શિલ્પો એટલે કે વગેરે વર્તમાનમાં જીવનોપયોગી વસ્તુઓ દેખીએ છીએ તે સર્વ તથા સર્વ પ્રકારની મૂલભાષા–લિપિઓ પણ તેઓશ્રીથી (પુત્રી બ્રાહ્મી–સુંદરીથી) પ્રવર્તેલી જાણવી. અવસર્પિણીના ત્રીજા આરાના અંતે તીર્થંકરદેવની ઉત્પત્તિનો પ્રારંભ થાય છે, આ ત્રીજા આરાના મનુષ્યો વજ–ષભ-નારા સંઘયણવાલા, સમચતુરસ્ત્ર- સંસ્થાનવાળા અને આ આરાના પ્રારંભમાં એક પલ્યોપમના આયુષ્યવાળા હોય છે. ત્રીજા આરાથી ચોથા આરામાં, ચોથા આરાથી પાંચમા આરામાં, પાંચમામાંથી છઠ્ઠામાં અનુક્રમે સંઘયણ, સંસ્થાન, ઊંચાઈ વર્ણ–રસ–ગંધ-સ્પર્શ—હીન, હીનતર, હીનતમ સમજવા. જ્યારે રાગ-દ્વેષ કષાયોની ક્રમશઃ વૃદ્ધિ સમજવી. એથી તો અત્યારે પંચમકાળમાં આપણને છેલ્લે ‘સેવાત’–છેવટું સંઘયણ (હાડકાંની સંધિનો બાંધો વિશેષ) વર્તે છે, જેથી શરીરના ભાગને સ્વલ્પ ઉપદ્રવ થવાથી હાડકું ભાંગી જાય છે અને અનેક પ્રકારનાં તેલ વગેરેનાં સેવનદ્વારા મૂલસ્થિતિમાં લાવવા પ્રયત્ન સેવવો પડે છે. વળી કષાયોનો ઉદય પણ સવિશેષ જોવાય છે.
૪ યુવાનનુષમ :- આ ચોથા આરામાં દુઃખ વિશેષ, તે પછી સુખદુઃખની મિશ્રતા. આ આરો ૪૨000 વર્ષ જૂન ૧ કોડાકોડી સાગરોપમ પ્રમાણ છે. આ આરામાં ઉત્કૃષ્ટ આયુષ્ય
च कामाविष्करणं रन्धनं चिकुरबन्धः ||६|| शालीखण्डनमुखमन्डने, कथाकथनकुसुमसुग्रथने । वरवेषसर्वभाषा-विशेषवाणिज्य ६० भोज्यानि ७/ अभिधानपरिज्ञानाऽऽभरण यथास्थान-विविधपरिधाने । अन्त्याक्षरिका प्रश्नप्रहेलिका स्त्रीकलाश्चतुःषष्टिः ।।
૬૫.–‘ઇંતિવી મૂતિવી, નવા તદ રવરવી મ વોઘ I gી નવનિ તુરું, કીરી વહી યા સિંધવ ॥१॥ मालविणी नडि नागरि, लाडलिवी पारसी य बोधव्वा | तह अ निमित्ती य लिवी चाणक्की मुलदेवी य
વર્તમાન જગતમાં સાતસો ઉપરાંતની સંખ્યામાં મહત્ત્વની ભાષાઓ પ્રવર્તે છે તે, તેમજ જે નવીન નવીન લિપિઓ–ભાષાઓ નીકળે છે તે મૂલલિપિઓના અમુક અંશે અપભ્રંશરૂપે હોવા સાથે તે તે દેશમાં નવીન પ્રવતવિલી પણ હોય છે. આથી અમુક કાળમાં જ તે લિપિઓનું ચલણ હોય છે જ્યારે ઉપરોક્ત મૂળ સર્વભાષા ને લિપિઓ જૂનાધિકતાવહ અવરનવર ચાલતી હોય છે.
૬૬.-“સંઘ સંઢા, ૩૪ત્ત જ મકાન સસમાં દિ૬, ગૌસળિની જાત રોગ III कोह-मय-माय-लोहा, ओसन्नं वड्डए मणुआणं । कूडतूल-कूडमाणं, तेणाणुमाणेण सव्वंपि ||२||
જંબૂદી–ઉન્નતી). ૬૭. જે માટે હૈમકોષમાં કહ્યું છે કે;–“તબૈજાન્તસુષમારશ્ચતત્ત: શોટિવોટ્સઃ | સTRIMાં સુષમા તુ तिस्रस्तत्कोटिकोटयः ||१|| सुषमदुःषमा ते द्वे दुःषमसुषमा पुनः । सैका सहस्रैर्वर्षाणां द्विचत्वारिंशतोनिता ॥२॥ अथ दुःषमैकविंशतिरब्दसहस्राणि तावति तु स्यात् । एकान्तदुःषमापि ह्येतत्संख्याः परेऽपि विपरीताः ||३|| प्रथमेऽरत्रये मास्त्रिव्येकपल्यजीविताः । त्रिद्वयेकगव्यूतोच्छ्रायास्त्रिद्व्येकदिनभोजनाः ॥४|| फल्पद्रुफलसंतुष्टाश्चतुर्थे त्वरके नराः । पूर्वकोट्यायुषः पञ्चधनुःशतसमुच्छ्रयाः ॥५।। पञ्चमे तु वर्षशतायुषः सप्तकरोच्छ्रयाः । षष्ठे पुनः षोडशाब्दायुषो हस्त समुच्छ्रयाः ॥६।। एकान्त दुःखप्रचिता उत्सर्पिण्यामपीदृशाः । पश्चानुपूर्व्या विज्ञेया अरेषु किल षट्स्वपि ॥७॥'
Jain Education International
For Personal & Private Use Only
www.jainelibrary.org
| SR No. | 005475 |
| Book Title | Sangrahaniratnam Bruhat Sangrahani Sutra |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Yashovijay |
| Publisher | Muktikamal Jain Mohan Mala |
| Publication Year | 2003 |
| Total Pages | 1042 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Book_Gujarati |
| File Size | 34 MB |