________________
२०
શ્રીમદ રાજચંદ્ર સેવાયું હતું; હું માણસ જાતને બહુ વિશ્વાસુ હતા. સ્વાભાવિક સૃષ્ટિરચના પર મને બહુ પ્રીતિ હતી.”
પોતાના શાળા બહારના અભ્યાસની બાબતમાં શ્રીમદ્ જણાવે છેઃ “ત્યારે કેટલાક કાવ્યગ્રંથે મેં વાંચ્યા હતા, તેમ જ અનેક પ્રકારના બેધગ્રંથ –નાના–આડાઅવળામેં જોયા હતા; જે પ્રાયે હજુ સ્મૃતિમાં રહ્યા છે.”
આ પ્રખર બુદ્ધિશાળી અને પ્રેમાળ વિદ્યાર્થી શિક્ષકે તેમ જ સહાધ્યાયીઓને પ્રિય થઈ પડ્યા વિના ન જ રહે. વર્ગમાં શિક્ષક તે બેસી જ રહેતા અને શ્રીમદ સાઠેય વિદ્યાર્થીઓનું લેસન લેતા. - વિદ્યાર્થીઓને શ્રીમદ્દ ઉપર કેટલે બધે પ્રેમ હતું એનું એક ઉદાહરણ જાણીતું છે. એક વખત કાંઈ કારણસર એક શિક્ષકે શ્રીમદ્ રાજચંદ્રને ઠપકો આપે. એટલે બીજે દિવસે શ્રીમદ્ નિશાળે ન આવ્યા. આ બાજુ વિદ્યાર્થીએ શાળામાં શ્રીમને ન જોતાં તેમને ઘેર બધા ગયા અને તેમની સાથે દૂર ખેતરમાં ચાલ્યા ગયા.
શિક્ષક જ્યારે શાળામાં આવ્યા ત્યારે ત્યાં એકપણ વિદ્યાર્થી ન મળે! એનું કારણ વિચારતાં શિક્ષકને લાગ્યું
સહી શકું, પણ જગતમાં જે જૂઠ, પાખંડ, અત્યાચાર ચાલી રહ્યાં છે, ધર્મને નામે જે અધર્મ વતી રહ્યો છે, તેની બરછી સહન થઈ શકતી નથી!” અત્યાચારોથી ઊકળી રહેલા તેમને મેં ઘણીવાર જોયા છે. તેમને આખું જગત પોતાના સગા જેવું હતું. આપણા ભાઈ કે બહેનને મરતાં જોઈને જે કલેશ આપણને થાય છે, તેટલે કલેશ તેમને જગતમાં દુ:ખને, મરણને જોઈને થતું.”
Jain Education International
For Personal & Private Use Only
www.jainelibrary.org