________________
૪૮
ગણિત રહસ્ય
મુખથી આપવાના હાય છે. પ્રાય: ચાર ચાર વાર આ ક્રિયા કરાવવામાં આવે છે અને તેમાં જે ઉત્તરા પ્રાપ્ત થાય તેના પરથી તેમની બુદ્ધિનુ માપ નક્કી કરવામાં આવે છે!
બુદ્ધિનુ માપ કાઢવા માટે આ રીત સાચી છે કે ખાટી? તેની ચર્ચા અહી નહિ કરીએ, પણ સમાજના એક ભાગમાં એકી-એકીની આ પ્રકારની રમત રમાય છે અને તે અનેક વ્યક્તિએમાં કુતૂહલની વૃત્તિ જગાડે છે, એટલું નિશ્ચિત.
યુરોપ-અમેરિકાની પ્રજામાં ‘The dime and Penny” નામની રમત રમાડવામાં આવે છે, તેમાં પણ એકી–એકીનુ જ તત્ત્વ રહેલુ છે.
આમ તા એકી એકીના નિર્ણય કરવા અઘરો છે; પરંતુ ગણિતજ્ઞ ગણિતના થોડા આધાર લઈ ને તેના ચોક્કસ નિર્ણય કરી આપે છે અને તેના આધારે કેટલાક રમુજી પ્રયાગા યેાજે છે, તેનું વિસ્તારથી વિવેચન કરવું, એ આ પ્રકરણના મુખ્ય હેતુ છે.
જે સંખ્યાના છેડે ૧,૩,૫,૭ કે ૯ ના અંક આવેલે હાય તે એકી કહેવાય છે અને ૨,૪,૬,૮ ૩ ૦ ના અક આવેલા હાય તે એકી કહેવાય છે. દાખલા તરીકે અગિયારના પાડામાં ૧૧, ૧૩, ૧૫, ૧૭ અને ૧૯ની સંખ્યાએ એકી છે; કારણ કે તેના છેડે ૧,૩,૫,૭ તથા ના એક આવેલા છે; અને ૧૨, ૧૪, ૧૬, ૧૮ તથા ૨૦ની સંખ્યા એકી છે, કારણ કે તેના છેડે ૨, ૪, ૬, ૮ તથા ૦ ના અંક
આવેલા છે.
Jain Educationa International
For Personal and Private Use Only
www.jainelibrary.org
