Page Text
________________
હોય છે ? તેમાં કેટલા સ્પર્શ હોય છે ? સૌથી પહેલો પ્રશ્ન રંગનો છે. મહાવીરે કહ્યું, ગૌતમ ! હિંસામાં પાંચ રંગ છે.
વિચિત્ર પ્રશ્ન અને વિચિત્ર ઉત્તર. આ સૂત્રની વ્યાખ્યા લેશ્યાસિદ્ધાંત અને વર્તમાન રંગ વિજ્ઞાનના આધારે જ કરી શકાય છે. જો અઢાર પાપોનું આ દૃષ્ટિએ વિશ્લેષણ કરવામાં આવે તો એક સ્વતંત્ર ગ્રંથ તૈયાર થઈ જાય. એ પ્રશ્ન સ્વાભાવિક છે કે કોઈ માણસ વધુ પડતી હિંસા કરે છે. બીજો માણસ તેનાથી ઓછી હિંસા કરે છે. ત્રીજો તેના કરતાં પણ ઓછી હિંસા કરે છે. તો કોઈક માણસ એવો પણ હોય છે કે જે કીડીને જોતાં જ પ્રકંપિત થઈ જાય છે અને પોતાનો પગ પાછો ખેંચી લે છે. કોઈ માણસ એવો પણ હોય કે જે કીડીઓના સમૂહને જાણી જોઈને કચડી નાંખે છે, છતાં તેનું હૃદય પ્રકંપિત થતું નથી. આખરે આ બધાનું કારણ શું છે ? એ રંગોનો પ્રભાવ છે. જે વ્યક્તિનો રંગ જેટલો વધુ અપ્રશસ્ત હશે, તેની એટલી જ હિંસામાં રુચિ થઈ જશે, આકર્ષણ પેદા થઈ જશે. હિંસા આચરતી વખતે તેના ચિત્તમાં પ્રકંપન પેદા થઈ જશે. જે વ્યક્તિનો રંગ જેટલો પ્રશસ્ત હોય છે એ વ્યક્તિ એટલી જ હિંસાથી વિરત (દૂર) રહે છે. રંગનો પ્રભાવ
એવો એક નિયમ બનાવી શકાય કે જેટલા જેટલા અપ્રશસ્ત રંગો, એટલી એટલી હિંસાત્મક પ્રવૃત્તિ. જેટલો જેટલો પ્રશસ્ત રંગ એટલી એટલી હિંસાથી નિવૃત્તિ. વર્તમાન રંગવિજ્ઞાનમાં એમ માનવામાં આવે છે કે જાંબલી રંગ સારો હોય તો હિંસાની વૃત્તિ થઈ જાય છે. જાંબલી રંગ સારો ન હોય, અપ્રશસ્ત હોય ત્યારે હિંસાની વૃત્તિ વધી જાય છે. એ જ રીતે ખોટું બોલવા સાથે પણ રંગોનો સંબંધ છે. સ્તેય, અબ્રહ્મચર્ય અને પરિગ્રહની સાથે પણ રંગોનો સંબંધ છે. એક માણસ ખૂબ ક્રોધ કરે છે, તે ખૂબ જ ચિડીયો છે તો એ તપાસ કરવી પડે કે કયા રંગના પ્રભાવમાં તે જીવી રહ્યો છે.
સોવિયત સંઘની એક ઘટના છે. એક વિદ્યાલયના વિદ્યાર્થીઓ ખૂબ ઉદંડ અને ઉશૃંખલ હતા. અધ્યાપકો મૂંઝાઈ ગયા. તેઓ આ વિચારવા લાગ્યા કે તમામ વિદ્યાર્થીઓ ઉશૃંખલ શી રીતે બની
ગયા ? તેનું કારણ શું છે ? અનેક ચિકિત્સકોને બોલાવ્યા, વિશેષજ્ઞો સાથે પરામર્શ કર્યો છતાં કશું સમાધાન ન મળ્યું. એક દિવસ એક ન
મારીરનું આમેયણાવ કે ૧૪ હા પી. મ
Jain Educationa International
For Personal and Private Use Only
www.jainelibrary.org
| SR No. | 005323 |
| Book Title | Mahavirnu Aarogya Shastra |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Mahapragna Acharya |
| Publisher | Anekant Bharati Prakashan |
| Publication Year | 1998 |
| Total Pages | 188 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Book_Gujarati |
| File Size | 9 MB |