________________
તવાખ્યાન.
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
તેમજ બુદ્ધદેવે ઉચ્ચારેલ છે કે" इत एकनवतेः कल्पे शक्त्या मे पुरुषो हतः। તેના વાવિધાન પદે વિદ્રોડરિક મિક્ષવા!” શા
ભાવાર્થ –“આ (કલ્પ) થી ૯૧ મા કલ્પમાં મહે શક્તિ વડે પુરૂષને હ હતું, તે કર્મના વિપાકથી હે ભિક્ષુઓ! હું પગમાં વિધાર્યો છું. ૧” તથા– " कृतानि कर्माण्यतिदारुणानि तनूभवन्त्यात्मनिगर्हणेन । प्रकाशनात् संवरणाच तेषामत्यन्तमूलोद्धरणं वदामि॥१॥"
ભાવાર્થ –પોતે કરેલાં અત્યંત દારૂણ કર્મો પિતાની (આત્માની) નિદા કરવાથી અલ્પ થઈ જાય છે, તે કર્મોને પ્રકાશ કરવાથી અને શેકવાથી તે (કર્મો) ને ભૂલથી ઉદ્ધાર થાય છે, એમ હું કહું છું. ૧” આ વિગેરે વાક્ય આત્મતત્વ માન્યા સિવાય ઉચ્ચારી શકાય નહિ-તે (વા) ઘટી શકે નહિ. તેથી પણ આત્મપદાર્થ સ્વીકારવાની આવશ્યકતા છે.
પાંચ સ્કધાની માન્યતા પણ આત્મતત્ત્વ માન્યા સિવાય અમાન્ય થાય છે. “ ગતિ હોવનાજ્ઞાનં પ્રથમં નિર્વિસ વા-મૂરિ-વિજ્ઞાન સંદરાં શુદ્ધાતુન / ૨.” ભાવાર્થ –“શુદ્ધ વસ્તુથી ઉત્પન્ન થયેલ, બાલક-મૂંગા
