________________
T
તત્ત્વાખ્યાન.
ડત.
જાદ્યોગની ઉત્પત્તિથી શરીરના સર્વ અવયવે પરવશજડસ્વરૂપ વાળા બને છે. એ રેગની ઉદયાવસ્થામાં પ્રાણી બેહેશ–બેભાન–જડસમાન બની જાય છે. गर्भाधाननी विकलता.
ગર્ભાધાનની વિકલતાથી એક પગ ન્યાનેકે થાય છે, ચા એકજ પગ થાય છે. બીજો પગ તે ફક્ત નામ માત્ર જ હોય છે. તથા હાથ વડે હુઠો પેદા થાય છે.
गर्भे वातप्रकोपेन दौहदे वाऽपमानिते । भवेत् कुब्जः कुणिः पगुमूको मन्मन एव च ॥१॥
ભાવાર્થ–ગર્ભમાં વાતના પ્રકોપથી અથવા ગર્ભવતીને ઉત્પન્ન થયેલા અભિલાષની પૂતિ ન કરવાથી બાળક કૂબડું, હૂંઠું, પાંગળું, મૂંગું અને બબડું પેદા થાય છે. ૧ ઈત્યાદિ
અનેક પ્રકારની વિકલતા માત-પિતાના શેણિત તથા શુક્રગત દેથી થએલી જોવામાં આવે છે. उदररोग.
વાત, પિત્ત ઈત્યાદિ કારણે ના મળવાથી પેટમાં આઠ પ્રકારના રોગોને પ્રાદુર્ભાવ થાય છે. જલે દર, બળ, ગાંઠ, બદ્ધગુદા વગેરે રોગે પણ પૂર્વોક્ત કારણોથી પેદા થયેલા જોવાય છે.
