________________
તત્ત્વાખ્યાન.
શબ્દ બેલે છે. મુખ તથા નાસિકાના વાયુદ્વારા જેને વ્યાઘાત ન થાય, તે સારૂ તેઓ લાકડાની પાટલીને મુખ પાસે રાખીને બેલે છે. તે વાતની પુષ્ટિ નીચેને શ્લેક બરાબર કરે છે –
પ્રાગાદિતોનુણાનિ જાનૈન દત્તા हन्यते शतशो ब्रह्मन्नणुमात्राक्षरवादिनाम् ॥ १॥
ભાવાર્થ–હે બ્રહ્મન! લેશમાત્ર અક્ષરને બોલનારાઓની નાસિકા અને મુખ થકી નિકળેલ એક શ્વાસ વડે સેંક જતુઓ હણાય છે. ૧
અપકાય છની રક્ષાનિમિત્તે નીચેના કલેકમાં જણાવેલ લક્ષણવાળું ગાળણું રાખવા તેઓ પિતાના ભક્તને ઉપદેશ આપે છે -' '
*
- - - -
पत्रिंशदालायामं विंशत्यशुलविस्तृतम् । दृढं गलनकं कुर्याद् भूयो जीवान् विशोधयेत् ॥१॥
ભાવ – છત્રીશ આગળ લાંબું, અને વીશ આગળના વિસ્તારવાળું મજબૂત ગળણું કરવું. તેમ તેનાથી વારંવાર જીની શુદ્ધિ કરવી. અર્થાત્ પાછું વળીને જીવે બચાવવા. ૧,
ખા પાણીના છ મીઠા પાણીથી અને મીઠા પાના ખારા પાણીથી મરી જાય છે, માટે ભિન્ન ભિન્ન પાણ મિશ્ર કવું નહિ. તેમજ પાણીને સંખારે પણ તે પાણીમાં નાખવે કે જેમાંથી તે પાણી લાવવામાં
