________________
તસ્વાખ્યાન,
૨૬૩
તે સ્થૂલ શરીરનું ગ્રહણ થઈ શકે જ નહિ એ વાત તે નિવિવાદ સિદ્ધ છે. સૂક્ષ્મ શરીર તે છે કે જેને કાણુ શરીર કહેવામાં આવે છે. તેની વર્ગણ તે સર્વથી ભિન્ન અને ઘણું જ સૂમ છે. તે પાર્થિવ નથી કિન્તુ સાત વર્ગણ ઉપરની આઠમી વર્ગણા છે..
તે શરીર સર્વ શરીરનું મૂળ કારણ છે. કેવલ તે દ્વારા ઉપભોગ થઈ શકતો નથી, પરંતુ જ્યારે તે આદારિક અથવા વૈકિય શરીરનું ઉપદાન થાય છે ત્યારે દરેક પ્રકારના ઉપભેગો થઈ શકે છે. કામણ શરીર સહિત શરીરપર્યાપ્તિનામ કર્મ અંગે પાંગ નામ કર્મ વીર્યાન્તરાયને શપશમ પૂર્વક આદારિક વર્ગણથી મનુષ્ય તિર્ય“ચેના શરીર બને છે.
તથા કામણ શરીરસહકૃત શરીરપર્યાપ્તિ નામકર્મ યુકત વક્રિય વર્ગથી દેવ નારકીનાં શરીર બને છે. આ સર્વ શરીરે સનિક છે. અમેનિક તા કેઈ પણ શરીર નથી. તે
નિઓના ઘણા ભેદો છે. તેમાં ક્યા જીવને કઈ નિ હોય તેનું સ્પષ્ટીકરણ જૈન દર્શનમાં કરવામાં આવશે.આથી એ વાત સ્પષ્ટ થઈ કે મનુષ્યનાં શરીર જે કે સોનિક છે તે પણ પાર્થિવ નથી. દેવતાઓનાં શરીર વૈક્રિય હોવાથી તેમાં શુક શેણિત વિગેરે કઈ પણ ધાતુ જે કે નથી તે પણ એ અનિક છે એવી તે ભૂલ લગાર માત્ર કરવી નહિ; તેમ પાર્થિવ છે એમ પણ સમજવું નહિ. એના માટે તે વૈક્રિય વર્ગણા બીજા શરીરની વર્ગણા કરતાં ભિન્ન છે. જલીય શરીર વરૂણ લેકમાં, તૈજસ શરીર આદિત્ય લેકમાં, વાયવીય શરીર મરૂત