________________
તન્વાખ્યાન,
૨૨૭
તુરીના સંગથી પટ અને તુરીને સંગ, કપાલને દંડના સંગથી ઘટ અને દંડને સંયોગ પેદા થાય છે. આ સર્વ સંગજન્ય સંયોગો સમજવા. પરમાણુઓને આકાશપ્રદેશમાં વર્તવારૂપ સંગ તે અન્યતરકમ જન્ય સમજ.
વિભુ પદાર્થોને પરસ્પર સંગ છેજ નહિ. સંગને નાશ કઈ ઠેકાણે વિભાગથી થાય છે અને કોઈ ઠેકાણે આશ્રચના નાશથી થાય છે.
વિભાગનું નિરૂપણું. આથી આ જુદે થયે” એવા વ્યવહારમાં જે કારણ હોય તે વિભાગ કહેવાય. વસ્તુને પ્રાપ્ત કરીને પછી જુદું પડવું એનું નામ વિભાગ સમજ. શબ્દ અને વિભાગ આ બેમાં વિભાગ કારણ છે. તેના ત્રણ ભેદ છે. બેમાંથી એકની ક્રિયાથી ઉત્પન્ન થયેલે વિભાગ અન્યતરકર્મજન્ય કહેવાય.
બેની ક્રિયાથી ઉત્પન્ન થયેલ વિભાગ ઉભયકર્મજન્ય કહેવાય.
વિભાગથી થયેલે વિભાગ વિભાગજન્ય વિભાગ કહેવાય..
વૃક્ષ, પર્વત વિગેરેમાંથી જુદા પડેલા મનુષ્ય, કપિ વગેરેમાં અન્યતરકર્મ જન્મ વિભાગ કહેવાય. એ મલેના જુદા પડવાથી ઉભયકર્મજન્ય વિભાગ કહેવાય. વિભાગજન્ય વિભા