________________
માત્ર મસ્તક નમાવવું તે એકાંગ પ્રણિપાત છે. માત્ર બે હાથ જોડીને રહેવું તે યંગ પ્રણિપાત છે.
બે હાથ જોડીને મસ્તક નમાવવું તે યંગ પ્રણિપાત છે. બે હાથ અને બે જાનુ નમાવવા તે ચતુરંગ પ્રણિપાત છે.
અને...મસ્તક, બે હાથ અને બે જાનુ નમાવવા તે પંચાંગ પ્રણિપાત છે.
આપણા કિયા-માર્ગમાં ચંગ અને પંચાંગ પ્રણિપાત ઉપયોગી થાય છે.
પહેલા પદનું અર્થચિંતન સર્વક્ષેત્રના, સર્વ કાળના, સર્વ અરિહંતતીર્થકરપરમાત્માઓને મારે નમસ્કાર છે.
ન” અવ્યય “નમામિ” હું નમસ્કાર કરું છું. અર્થમાં છે. “નડબ્લ્યુ ”ને અર્થ નમસ્કાર થાઓ, એ. થાય. અહીં અર્થ લેતા માત્ર નમસ્કારની પ્રાર્થના થાય કિંતુ નમસ્કાર કરવાને રહી જાય તેથી અહીં “હું નમ: સ્કાર કરું છું” એમ વર્તમાન નમસ્કાર ઈચ્છગને નમઃ સ્કાર લેવાનું છે. “નમુકુણું માં “મારે નમસ્કાર થાઓ” એ અર્થ કરીને આરાધક સામગના નમસ્કારની પ્રાર્થના કરી સામર્થ્યવેગને નમસ્કાર કરવાનું પિતાનું વર્તમાનમાં અસામર્થ્ય વ્યક્ત કરે છે.
તે કહે છે કે, “હું તે સમયેગને નમસ્કાર વર્તમાન શું કરી શકવાને હવે? હા...એમ જરૂર ઈચ્છ
Jain Educationa International
For Personal and Private Use Only
www.jainelibrary.org
