________________
૧૧૪
મડુત્ત્વ તેને શ્રીજિનશાસનમાં આપવામાં આવ્યું નથી. વળી એ ધ્યાન તે મુખ્યત્વે મન ઉપરના નિયત્રણરૂપ છે.
જ્યારે જિનશાસનનું ધ્યાન તેા વિશિષ્ટ ભાવયુક્ત આવશ્યકાદિ ક્રિયાસ્વરૂપ છે; તે કાયેાત્સગ સહિત થાય ત્યારે તેમાં માત્ર સન નહિ; પરન્તુ વાણી અને કાયા ઉપર પણ તે તે પ્રકારની પ્રવૃત્તિથી નિયત્રણ આવે છે.
આવા ધ્યાનથી પણ કાયાત્સગ જુદો છે. કાયાત્સ માં કાયાના ઉત્સર્ગ એટલે ત્યાગ [પ્રવૃત્તિયાગ] કરી દેવાને છે. ઠાણેણ” સ્થય કરી દેવાનુ છે. જેમ મલેાત્સ એટલે મળના ત્યાગ; તેમ કાયાત્સગ એટલે કાયાની ચંચળતાને [કાયાનો ત્યાગ અસ’ભવિતપ્રાયઃ છે] સંપૂર્ણ ત્યાગ.
થએલા દોષોથી લાગેલા પાપકર્મની પરિપૂર્ણ શુદ્ધિ કરવા માટે મન, વચન અને કાયાના બીજા બધા ચેાગે ઉપર સંપૂર્ણ નિયત્રણ મૂકવુ અનિવાય છે. કાયાત્સ માં માત્ર નિયત લેગ॰ આદિનુ` ધ્યાન કરવાનુ હોય છે. કાયાત્સગ વડે જ તે થઈ શકે તેમ છે. કાર્યાત્સગથી ચિત્તની વિશિષ્ટ સ્થિરતા પ્રાપ્ત થાય; વાણી અને કાયા પણ તેના વ્યાપારીને ત્યાગી ચૂકેલા હોય. આવી સ્થિતિમાં જ નિયત ધ્યાન અને તેથી પાપનુ શેાધન શકય અને.
કાયાત્સગ માં જેનું ધ્યાન કે ચિંતન કરવાનું હોય તે પૂર્ણ થઈ જાય અને સમય વધતા હોય તે તે વખતે અંતિમ પદના અર્થ પર સ્થિર થવુ' દા.ત, “ ચંન્દેસુ નિમ્મ લયરા” ૨૪ ભગવાનને ચદ્રથી અધિક નિલ દેખતા
Jain Educationa International
For Personal and Private Use Only
www.jainelibrary.org
