________________
મિથ્યાદર્શન
४७
અર્થ :- જે ભાવ જે પ્રકારે નિયત હોય છે, એટલે કે પદાર્થનું જે યથાર્થ સ્વરૂપ હોય છે એનાથી બીજા રૂપે એને માન, આચર કે વર્ણવ એનું નામ “વિપર્યાસ” અગર તે “વિપરીત બુદ્ધિ” કહેવાય. આમાં નવતત્ત્વનું જાણપણું હોવા છતાં તેની શ્રદ્ધા નથી તેથી બુદ્ધિ વિપરીત વર્તે છે. - પરમાર્થ એ છે કે સર્વજ્ઞ તીર્થકર દેવે પદાર્થનું સ્વરૂપ કે તેના ભાવ જે પ્રમાણે પિતાના જ્ઞાનમાં જોઈને તે જ પ્રમાણે યથાતથ્ય કહેલા છે, તેથી વિપરીત માનવું છે તે વિપર્યાસ બુદ્ધિ “મિથ્યાત્વ” છે. તેવા મિથ્યાષ્ટિને
જિનવચનમાં શ્રદ્ધા હતી નથી; અર્થાત્ જીવાદિ નવતત્વનું • જે પ્રમાણે તેમણે કહ્યું છે તેમાં શ્રદ્ધા હોતી નથી. કે (૨) અજ્ઞાનરૂપ મિથ્યાત્વ – મિચ્છત પરિણુદપ્પા,
- તિવ્ય કસાણ સુકુ આવિટા જીવ દેહં એક્ક,
મણું હેઈ બહિરખા ૩ અથ – કોઇ માનાદિ તીવ્ર કષાયયુક્ત બની મિથ્યા દષ્ટિ શરીર અને જીવ (આત્મા)ને એક માને છે, તે બહિરાત્મા છે. તે માન્યતા અજ્ઞાન રૂપ મિથ્યાત્વ છે.
બહિરામ દશામાં રહેલે અજ્ઞાની જીવમાં ક્રોધાદિ કુષાય ભાવે તીવ્ર હોય છે, એટલે કે “અનંતાનુબંધીના
*.
Jain Educationa International
For Personal and Private Use Only
www.jainelibrary.org
