________________
જોડવું ફક્ત પોતાના પૂર્વાગ્રહની પૃષ્ટિ કરવાનો પ્રયત્ન છે. એટલે ન જૈન દર્શનના આધાર પર અને ન વિજ્ઞાનના આધાર પર એ સિદ્ધ થાય છે કે સ્પેસમાં ઑક્સિજન છે. હવા અથવા ઑક્સિજન ફક્ત વાતાવરણ” જ્યાં સુધી છે, ત્યાં સુધી જ વિદ્યમાન છે. વાતાવરણ પૃથ્વીની સપાટીથી ફક્ત ૪૦૦ કિલોમીટર સુધી જ છે. (આ વાતની ચર્ચા થઈ ગઈ છે.)
પ્રશ્ન ૧૦ઃ વૈજ્ઞાનિક દૃષ્ટિકોણથી વિચારીએ તો ચોમાસામાં આકાશમાં ઉત્પન્ન થતી વીજળી અને વાયરમાંથી પસાર થતી વીજળીના સ્વરૂપમાં કોઈ જ ફરક નથી. બન્ને વિદ્યુતનું આંતરિક બંધારણ એક સરખું છે. ચોમાસામાં વાદળાના ઘર્ષણથી ઉત્પન્ન થતી વીજળી તો આગમાનુસાર સચિત્ત જ છે, સજીવ જ છે. આ તો નિર્વિવાદ સત્ય છે. તથા કૃત્રિમ પ્રયત્નથી ટરબાઈન આદિના માધ્યમથી ઉત્પન્ન કરવામાં આવતી વીજળીનું સ્વરૂપ કુદરતી વીજળી જેવું જ છે. અવકાશી વીજળી અને ઇલેક્ટ્રિસિટી – આ બંનેનું બંધારણ, બન્નેના કાર્યો અને બંનેનું સ્વરૂપ સમાન જ છે. સાયન્સની દષ્ટિએ આકાશમાં થતી વીજળી, ટરબાઈનના માધ્યમથી થતી વીજળી, બેટરી-સેલના માધ્યમથી થતી વીજળી કે અન્ય કોઈ પણ પ્રક્રિયાથી ઉત્પન્ન કરાતી વીજળી એકસરખાં જ સ્વરૂપની છે.
Kite & Key experiment કરનાર બેન્જામિન ફ્રેંકલિન નામના વૈજ્ઞાનિક ૧૭૫ની સાલમાં શોધ કરીને જાહેર કરેલ છે કે આકાશમાં થતી વીજળી અને વાયરમાંથી પસાર થતી વીજળી અને વાયરમાંથી પસાર થતી ઇલેક્ટ્રિસિટી – આ બંને એક જ છે. આ વિગત ઇન્ટરનેટ દ્વારા જાણી શકીએ છીએ.
Franklin Institute, Philadephi, U.S.A.
“He did make the important discovery that lightning and electricity are the same.” [http:/sln.fi.edu./tfi/exhibitr/frankli.html]
ફ્રેંકલિનના મંતવ્ય મુજબ આકાશમાં થતી વીજળી એ ઇલેક્ટ્રિસિટીનું જ એક પ્રકારનું ઉત્સર્જન છે. આ રહી ઇન્ટરનેટ દ્વારા મળતી વિગત.
Info please Encyclopedia -
"...which proved that lightning is an electrical discharge.” - (http:/ www.info.please.com/c16/people/A085 8229.html)
Science Encyclopedia પુસ્તકમાં Electricity Chapter (પૃષ્ઠ-૨૨૮)માં gouac Ô } ‘Lighting is a form of electricity.'
અર્થાતુ આકાશીય વીજળી એ ઈલેક્ટ્રિસિટીનો જ પ્રકાર છે. આમ વિજ્ઞાનની દૃષ્ટિએ તો આકાશમાં થતી વીજળી અને વાયરમાંથી પસાર
167
For Personal and Private Use Only
Jain Educationa International
www.jainelibrary.org