Jain Tattva Parichay

SR No.: 005286
Original Sutra Author: N/A
Author: Ujjwala Shah, Dinesh Shah, Dipak M Jain
Publisher: Kanjiswami Smarak Trust Devlali
Total Pages: 194
Language: Gujarati
Classification: Book_Gujarati
File Size: 7 MB

Page 162

૧૫૧
સાત તત્ત્વો સંબંધી વિપરીત માન્યતા (ભાગ-૨)
એવી બીજી ભૂલ કરે છે. અનુકૂલ બાહ્ય સંયોગોથી હું સુખી એમ માને છે. તેથી જે પુણ્ય કર્મના ઉદયથી અનુકૂલ સામગ્રી મળે, તે પુણ્યના ઉદયને સારૂં માને અને જે પાપના ઉદયથી પ્રતિકૂલ સામગ્રી મળે તે પાપના ઉદયને ખરાબ માને. પરંતુ આ પણ તેની વિપરીત માન્યતા છે. બંધતત્ત્વસંબંધીની ભૂલ છે. જે પુણ્યના ઉદયને સારું માને તેનો જ અર્થ જે બંધને સારો માને તે બંધના અભાવરૂપ મોક્ષને સારું કેમ માને ?
પુણ્ય બંધને સારો માને તે પુણ્ય બંધનું કારણ જે શુભાસવ, એટલે શુભરાગ તેને સારો માને અને અશુભરાગને ખરાબ માને છે. જેણે આસવને સારો એટલે કરવા યોગ્ય માન્યું, તેણે આસવના અભાવરૂપ સંવરને જાણ્યું નથી અને સારું માન્યું નહીં. જેણે આસવ બંધને સારો માન્યો તે સંવર, નિર્જરા અને મોક્ષને સારા માનશે નહીં.
જુઓ હોં, એક ભૂલ ભરેલી માન્યતાને કારણે અનેક ભૂલભરેલી માન્યતાઓની શૃંખલા શરૂ થઈ. માટલાનો ઢગલો જોયો છે કદી ? નીચેનું એક માટલું ઊંધું મુકીએ તો તેના પર રચાયેલા બધાં માટલાં ઊધા જ મુકવા પડે. તેમ જ એક તત્ત્વ ભૂલ ભરેલું માન્યું તો સાતે તત્ત્વોમાં ભૂલ ભરેલી માન્યતાઓની પરંપરા શરૂ થાય છે.
શાસ્ત્ર શ્રવણ કરનારાઓનો હંમેશ એ જ પ્રશ્ન હોય છે કે તો પછી અમારે કરવું શું? કેવી રીતે વર્તવું ? જુઓ જેઉ પ્રશ્નમાં પણ કર્તબુદ્ધિ જ દેખાઈ આવે છે. પાછલા બે પત્રોમાં આપણે માન્યતાનાં દોષ જોતાં આવ્યા છીએ તોપણ માન્યતા સુધારવાની છે એવું સહેલું ઉત્તર સમજમાં ન લેતાં મનુષ્ય એ જ હું એમ માની, મનુષ્ય પર્યાયનું આચરણ સુધારવાનો વિચાર જ એ જીવને વારંવાર આવે છે. તે પરથી તેની જીવ, અજીવ, આસ્રવ ઈત્યાદિ તત્ત્વો વિષેની ભૂલભરેલી માન્યતા જ દેખાઈ આવે છે.
એક માણસ મેદાન પર વાંકો વળી કંઈક કરતો હતો. તેને તેના મિત્રે પૂછ્યું, “દોસ્ત, તું શું કરે છે ?” તેણે જવાબ આપ્યો, “હું કયારનોય, મારો છાંયડો જે વાંકોચૂંકો દેખાય છે, તેને સીધો કરવાનો પ્રયત્ન કરી રહ્યો છું.” હસ્યાં ને ? બીજાની મૂર્ખાઈ જોઈ કેવું હસવું આવ્યું છે ?