Jain Tattva Parichay

SR No.: 005286
Original Sutra Author: N/A
Author: Ujjwala Shah, Dinesh Shah, Dipak M Jain
Publisher: Kanjiswami Smarak Trust Devlali
Total Pages: 194
Language: Gujarati
Classification: Book_Gujarati
File Size: 7 MB

Page 102

અંગુરૂલઘુત્વગુણ
અનંત ગુણો પૈકી પ્રત્યેક ગુણ સ્વતંત્ર છે અને એકએક ગુણની અનંત પર્યાયોમાંથી પ્રત્યેક પર્યાય સ્વતંત્ર છે. સ્વતંત્ર થવા માટે ગડમથલ કરવી જરૂરી નથી, સ્વતંત્ર છે તે જાણવું જ છે. આપણી કલ્પના મુજબ આપણે પરતંત્રતા ઉભી કરી દુઃખી થતા હોઈએ છીએ, માટે માન્યતાને માત્ર ઠીક કરવાની છે. વસ્તુવ્યવસ્થા જેવી છે તેવી માન્યતા કરવાથી સુખી થઈશું; પણ આપણી માન્યતાનુસાર વસ્તુ એટલે દ્રવ્યોએ રહેવું એવી ખોટી ગડમથલ કરી દુઃખ જ નશીબમાં આવે.
ઘણાં આરોપ કરે છે કે આવી સ્વતંત્રતા શીખી લોકો સ્વચ્છંદી બનશે. પણ એ ભય નિરાધાર છે. પરચતુષ્ટયોમાં મારો પ્રવેશ જ નથી અને હું તેમાં કંઈ જ કરી શકતો નથી તે જાણવાથી દષ્ટિ સાહજિકતાથી સ્વચતુષ્ટય પર કેન્દ્રિત થશે. શ્રદ્ધા “સ્વ” ને પકડશે, જ્ઞાન “સ્વ” ને જાણશે અને ચારિત્ર સ્વ” માં લીનતા કરશે અને તે જ આપણે સાધવાનું છે.
આ વિશ્વમાં અનંત જીવદ્રવ્યો, અનંતાનંત જુગલદ્રવ્યો, ધર્મ, અધર્મ, આકાશ અને કાળ એ દ્રવ્યો એકક્ષેત્રાવગાહસંબંધથી અનાદિથી રહેતાં આવ્યાં છે. તોપણ પ્રત્યેક દ્રવ્ય પોતપોતાનાં સ્વરૂપમાં કાયમ ટકયાં છે. એક જીવદ્રવ્ય બીજા છવદ્રવ્યરૂપ થયું નથી કે જીવદ્રવ્ય પુદગલદ્રવ્યરૂપ થયું નથી. જીવના ગુણો પુગલમાં ગયાં નથી કે પુગલના ગુણો જીવમાં ભળ્યાં નથી. જ્ઞાન, દર્શન, ચારિત્ર, સુખ, વીર્ય ઈત્યાદિ મારા એટલે જીવના ગુણો છે અને સ્પર્શ, રસ, ગંધ, વર્ણ વિગેરે શરીરના એટલે કે પુદ્ગલના ગુણો છે. ગયાં પચાસ વર્ષથી મારો આ શરીર સાથે સંબંધ છે. એક જ ઠેકાણે બન્નેનું અસ્તિત્વ છે. તોપણ શરીરમાં જાણવાની પાત્રતા નિર્માણ થઈ નથી અને મારામાં રસ, રૂપ, ગંધ ઈત્યાદિ પ્રવેશ કરી શક્યાં નથી. જીવતાં પણ જ્ઞાન કરનારો જીવ જ છે, શરીર તો જડ-અચેતન-કલેવર છે. કોઈ વ્યક્તિ મરી ગયા બાદ તે શરીર જ્ઞાનહીન છે તે આપણે પ્રત્યક્ષ જોઈએ - અનુભવિએ, પણ જીવતાં શરીરમાં જ્ઞાન નથી તે ઘણાને કહીએ તોપણ તેમને ગળે ઉતરતું નથી, તેનું કારણ શરીરમાં આત્મબુદ્ધિ, એ જ છે.