Jain Tattvasara

SR No.: 005285
Original Sutra Author: N/A
Author: Niranjanmuni, Chetanmuni
Publisher: Niranjanmuni
Publication Year: 2000
Total Pages: 474
Language: Gujarati
Classification: Book_Gujarati
File Size: 19 MB

Page 227

પરીક્ષા માટે પણ વગર નિમિત્તે અજીવ (અચેત) વસ્તુનો પણ સ્પર્શ ન કરવો.
(૧૩) પ્રતીતિકા (પાડુચ્ચિયા) ક્રિયાઃ કોઈના ઉપર દ્વેષભાવ ઘ રાખવાથી જે ક્રિયા લાગે છે તે.
તેના બે ભેદ છે : (૧) “જીવ પાડુચ્ચિયા’ મા, બાપ, સ્ત્રી, પુત્ર, મિત્ર, શિષ્ય, ગુરુ, શત્રુ, ખૂની, અધર્મી, ભેંસ, ઘોડા, સાપ, વીંછી, કુતરા, માંકડ, મચ્છર, કીડા વગેરે સજીવ વસ્તુઓ ઉપર દ્વેષ લાવવાથી લાગે છે તે, (૨)
અજીવ પાડુચ્ચિયા' વસ્ત્ર, ઘરેણાં, મકાન, ઝેર, મળમૂત્ર વગેરે ચીજો ઉપર દ્વેષ રાખવાથી ક્રિયા લાગે છે તે. ષી પ્રાણીઓ દ્વેષભાવના જોરે આ ભવમાં અનેક પાપાચરણ આરંભી દે છે. અને પરભવમાં હલકી ગતિમાં અવતાર ધારણ કરવો પડે છે. ધર્મી માણસ હોય પણ તેનામાં દ્વેષભાવ હોય તો મરી વાણવ્યંતર દેવ થાય છે, માટે વૈષનો ત્યાગ કરવો.
(૧૪) સામન્તો પરિપાતિકી (સામંતોવણિવાઇઆ) ક્રિયા અનેક સમુદાય મેળવવાથી (એકઠી કરવાથી) ક્રિયા લાગે છે.
તેના બે ભેદ છેઃ (૧) “જીવસામંતોવણી” દાસી, દાસ, ઘોડા, હાથી, બળદ,બકરાં, કૂતરાં, ઘેટા, બિલાડી, પોપટ વગેરેનો સંગ્રહ કરી રાખે, તે જોવા ઘણા લોકો આવે અને સંગ્રહની પ્રશંસા કરે તે સાંભળીને હરખાય. તેમ જ તેવી સંગ્રહ કરેલી વસ્તુઓનો વેપાર કરવો તેથી જે ક્રિયા લાગે છે તે, (૨) “અજીવ સામંતોવણિઆ ધાતુ, કરિયાણું, ઘર, મહેલ, વસ્ત્ર વગેરે વસ્તુઓનો ઘણો કાળ સંગ્રહ કરી રાખવો, તેવા માલની પ્રશંસા સાંભળી હરખાવું તથા વેચવું તે. કેટલાક એવો અર્થ પણ કરે છે કે, દૂધ, દહીં, ઘી, તેલ, છાશ, રાબ, પાણી વગેરે પ્રવાહી પદાર્થના ઠામ ઉઘાડાં રાખતાં, તેમાં જીવજંતુ પડીને મરણ પામે છે અગર દુઃખી થાય છે તેથી જે ક્રિયા લાગે છે.
(૧૫) સ્વસ્તિકી (સાહલ્વિયા) ક્રિયા : પરસ્પર લડાઈ કરાવે છે. તેના
શતાવધાનીજી શ્રી રત્નચંદ્રજી મહારાજ દ્વારા સંપાદિત “અર્ધ માગધી કોષમાં પાડુચ્ચિયા ક્રિયાનો અર્થ આ પ્રમાણે છે :- “બહારની વસ્તુનો આશ્રવ કરવાથી લાગતી ક્રિયા કર્મબંધ” અને પં. હરગોવિંદદાસ કૃત “પાઈસ સદ્ મહણવો'માં પણ એવો જ અર્થ કર્યો છે. -અનુવાદક
શ્રી જૈન તત્ત્વ સાર
પાર
૨૦|