________________
-हड। ५८]
પરમાત્મપ્રકાશ
' अथ जीवस्य विशेषण द्रव्यगुणपर्यायान् कथयति५८) अप्पा बुज्झहि दव्यु तुहुँ गुण पुणु देसणु णाणु ।
पज्जय चउ-गइ-भाव तणु कम्म-विणिम्मिय जाणु ॥५८॥ आत्मानं बुध्यस्व द्रव्यं त्वं गुणौ पुनः दर्शनं ज्ञानम् ।
पर्यायान् चतुर्गतिभावान् तनुं कर्मविनिर्मितान् जानीहि ॥ ५४ ॥ अप्पा बुज्झहि दव्वु तुहुं आत्मानं द्रव्यं बुध्यस्व जानीहि त्वम् । गुण पुणु दंसणु णाणु गुणौ पुनदर्शनं ज्ञानं च । पज्जय चउगइभाव तणु कम्मविणिम्मिय जाणु तस्यैव जीवस्य पर्यायांश्चतुर्गतिभावान् परिणामान् तनुं शरीरं च । कथंभूतान् तान् । कर्मविनिर्मितान् जानीहीति । इतो विशेषः । शुद्धनिश्चयेन शुद्धबुद्धैकस्वभावमात्मानं द्रव्यं जानीहि । तस्यैवात्मनः सविकल्पं ज्ञानं निर्विकल्पं दर्शनं गुण इति । तत्र ज्ञानमष्टविधं केवलज्ञानं सकलमखण्डं शुद्धमिति शेषं सप्तकं खण्डज्ञानमशुद्धमिति । तत्र सप्तकमध्ये मत्यादि
અહીં શુદ્ધ ગુણપર્યાય સહિત શુદ્ધ જીવજ ઉપાદેય છે એવો ભાવાર્થ છે. પ૭. હવે જીવના દ્રવ્ય, ગુણ, પર્યાયનું વિશેષપણે કથન કરે છે –
ગાથા-૫૮ स-या:-[ त्वं ] तु [ आत्मानं ] सामान [ द्रव्यं ] द्रव्य [ बुध्यस्व ] ney [दर्शनं ज्ञानं ] शन-शानने [गुणौ ] तेना गुण। oney [ पुनः ] भने ते ना [ चतुर्गति भवान् तनुं ] यातिना परिणाम तथा शरीरने [ कर्मविनिर्मितान् | भनित [ पर्यायान् ] (विभाव ) पर्याये। [जानीहि ] .
| ભાવાર્થ –શુદ્ધ નિશ્ચયનયથી શુદ્ધ, બુદ્ધ જેને એક સ્વભાવ છે એવા આત્માને તું દ્રવ્ય જાણ. સવિકલ્પ જ્ઞાન, નિર્વિકલ્પ દર્શનને તું તે આત્માના ગુણ જાણ ત્યાં જ્ઞાન આઠ પ્રકારનું છે, કેવલજ્ઞાન સકલ, અખંડ, શુદ્ધ છે, બાકીના સાત ખંડજ્ઞાન અશુદ્ધ છે. તે સાતમાં મતિ, શ્રુત, અવધિ અને મન:પર્યય એ ચાર જ્ઞાન સમયજ્ઞાન છે, કુમતિ, કુશ્રુત, કુઅવધિ એ ત્રણ જ્ઞાન મિથ્યાજ્ઞાન છે.
ચાર દર્શનમાં કેવલદર્શન સકલ, અખંડ અને શુદ્ધ છે, ચક્ષુ, અચક્ષુ અને અવધિ એ ત્રણ દર્શન વિકલ અને અશુદ્ધ છે.
વળી ગુણે ત્રણ પ્રકારના છે કેટલાક સાધારણ છે, કેટલાક અસાધારણ છે, કેટલા સાધારણા સાધારણ છે.
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org