Parmatma Prakash

SR No.: 005264
Original Sutra Author: N/A
Author: Amrutlal M Zatakiya
Publisher: Vitrag Sat Sahitya Trust Bhavnagar
Publication Year: 1980
Total Pages: 500
Language: Gujarati
Classification: Book_Gujarati
File Size: 23 MB

Page 45

યોગીન્દ્રદેવવિરચિતઃ
[ो। १८-२१किंरूपः स निरञ्जनः । यस्य न विद्यते । किं किं न विद्यते । क्रोधो मोहो विज्ञानाद्यष्टविधमदभेदो यस्यैव मायामानकपायो यस्येव नाभिहृदयललाटादिध्यानस्थानानि चित्तनिरोधलक्षणध्यानमपि यस्य न तमित्थंभूतं स्वशुद्धात्मानं हे जीव निरञ्जनं जानीहि । ख्यातिपूजालाभदृष्टश्रुतानुभूतभोगाकांक्षारूपसमस्तविभावपरिणामान् त्यक्त्वा स्वशुद्धात्मानुभूतिलक्षणनिर्विकल्पसमाधौ स्थित्वानुभवेत्यर्थः ।। पुनरपि किंस्वभावः स निरअनः । यस्यास्ति न । किं किं नास्ति । द्रव्यभावरूपं पुण्यं पापं च ॥ पुनरपि किं नास्ति । रागरूपो हर्षों द्वेषरूपो विषादश्च । पुनश्च । नास्ति क्षुधाअष्टादशदोषेषु मध्ये चैकोऽपि दोषः । स एव शुद्धात्मा निरञ्जन इति हे प्रभाकरभट्ट त्वं जानीहि । स्वशुद्धात्मसंवित्तिलक्षणवीतरागनिर्विकल्पसमाधौ स्थित्वानुभवेत्यर्थः । किं च । एवंभूतसूत्रत्रयव्याख्यातलक्षणो निरअनों ज्ञातव्यो न चान्यः कोऽपि निरञ्जनोऽस्ति परकल्पितः । अत्र सूत्रत्रयेऽपि विशुद्धज्ञानदर्शनस्वभावो योऽसौ निरअनो व्याख्यातः स एवोपादेय इति भावार्थः ।। १९-२१ ॥
अथ धारणाध्येययन्त्रमन्त्रमण्डलमुद्रादिकं व्यवहारध्यानविषयं मन्त्रवादशास्त्रकथितं यत्तनिर्दोषपरमात्माराधनाध्याने निषेधयन्ति
વળી તે નિરંજન કેવા છે? જેને આ બધું નથી એવા છે. શું શું नथी ते ४९ छे. [ यस्य ] रेने [ पुण्यं न पापं न अस्ति ] द्रव्यमा१३५ पुष्य भने ५५ नथी, [ हर्ष: विषादः न अस्ति ] ३५ ७ सने देष३५ विषाह नथी मने [ यस्य ] रेने [ एकः दोषः न अस्ति | क्षुधा माहि मदार होषमाथी थे ५ ष नथी [ सः एव । ते शुद्ध मात्मा [ निरंजनः ] नि२ छ अम हे प्रमा४२ म! तु [ भावय ] ng.
ભાવાર્થ –ત્રણ સૂત્રોમાં કહેવાયેલા આવા લક્ષણવાળો તેને જ નિરંજન જાણ, પર કલ્પિત ( બીજાઓએ કપેલો ) એ બીજો કોઈ પણ નિરંજન નથી.
અહીં ત્રણ સૂત્રોમાં વિશુદ્ધજ્ઞાનદર્શનસ્વભાવાળો જે ( શુદ્ધ આત્મા ) નિરંજન કહેવામાં આવ્યું તે જ ઉપાદેય છે એ ભાવાર્થ છે. ૧૯-૨૧.
હવે મંત્રવાદશાસ્ત્રમાં વ્યવહારધ્યાનના વિષયભૂત જે ધારણા, ધ્યેય, યન્ત્ર, તંત્ર, મંત્ર, મંડલ, મુદ્રાદિક કહ્યાં છે તેને નિર્દોષ પરમાત્માની આરાધનારૂપ ધ્યાનમાં નિષેધ કરે છે –
www.jainelibrary.org,