________________
માટે મર્મન જાણનાર ગુરુ કે પુરુષ સમીપે સૂત્રતત્ત્વનું
વાંચન લઈએ તે. (૨) પૃચ્છના : શંકાશલ્ય નિવારણને માટે ગુર્નાદિકને પ્રશ્ન પૂછીએ
તેને પૃચ્છના કહીએ. (૩) પરાવર્તન : પૂર્વે જિનભાષિત સૂત્રાર્થ જે ભણ્યા હોઈએ તે
સ્મરણમાં રહેવા માટે, નિર્જરાને અર્થે, શુદ્ધ ઉપયોગ સહિત શુદ્ધ સૂત્રાથેની વારંવાર સજઝાય કરીએ તેનું નામ પરા
વર્તાનાલંબને. (૪) ધર્મકથા ઃ વીતરાગ ભગવાને જે ભાવ જેવા પ્રણીત કર્યા છે,
તે ભાવ તેવા લઈને, પોતાની નિર્જરાને અર્થે સભામધે, તે
ભાવ તેવા પ્રણીત કરીએ તેને ધર્મકથાલંબન કહીએ. ૧૫૦૫ પ્ર. ધર્મધ્યાનની અનુપ્રેક્ષા કેટલી છે ?
ઉ. ધર્મયાનની અનુપ્રેક્ષા પણ ચાર છે :
(૧) એકવાનુપ્રેક્ષા, (૨) અનિત્યાનુપ્રેક્ષા, (૩) અશરણાનુપ્રેક્ષા, (૪) સંસારાનુપ્રેક્ષા.
(વિશેષ માટે જુઓ “બાર ભાવના” પ્રશ્ન-૧૦૯૩). ૧૫૦૬ ક. ધર્મધ્યાનમાં ચાર ભાવનાઓ કઈ કહી છે? અથવા અનંતકાળથી
જીવનું પરિભ્રમણ થયા છતાં તેની નિવૃત્તિ ક્યાંય થતી નથી અને
તે શું કરવાથી થાય ? ઉ. ધર્મધ્યાનમાં ચાર ભાવનાથી ભૂષિત થવું સંભવે છે : (૧) મૈત્રી : સર્વ જગતના જીવ ભણી નિરિબુદ્ધિ, સર્વ જીવ
પ્રત્યે હિતચિંતવના. (૨) પ્રમોદ : અંશ માત્ર પણ કોઈને ગુણ નિરખીને રોમાંચિત
ઉલ્લાસવાં. ગુણ જીવ પ્રત્યે ઉલ્લાસ પરિણમ.
દેહધારી આત્મા પંથી છે અને દેહ એ ઝાડ છે, આ દેહરૂપી ઝાડમાં (નીચે) જીવરૂપી પંથી વટેમાર્ગ થાક લેવા બેઠો છે. તે પંથી ઝાડને જ પોતાનું કરી માને એ કેમ ચાલે ?
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
