________________
૧૩
તપ, ત્યાગ, વૈરાગ્ય
૧૦૧૪ પ્ર. તપના મુખ્ય કેટલા પ્રકાર ?
ઉ. બે, બાહ્ય અને અત્યંતર અથવા અંતરંગ. ૧૦૧૫ પ્ર. બાહ્યતપ કેટલા પ્રકાર છે?
ઉ. છ પ્રકારનો. (૧) અનશનઃ આહારને ત્યાગ કરે તે. ખાદ્ય, સ્વાદ્ય, લેહ્ય
(ચાટવાના), પેય (પીવાના) ચાર પ્રકારના આહારને ત્યાગ (૨) ઉણાદરી : ભૂખ કરતાં ઓછું ખાવું તે, પેટના બે ભાગ
અનાદિથી અને એક ભાગ પાણીથી ભરી એક ભાગ ખાલી
રાખો. (૩) વૃત્તિસંક્ષેપ અથવા વૃત્તિપરિસંખ્યાન: ભિક્ષા લેવા જતી
વખતે કઈ પ્રતિજ્ઞા લેવી અને તે પૂર્ણ થાય તે જ તે
દિવસે આહાર લે. ' (૪) રસપરિત્યાગઃ ગળપણ, મીઠું, દૂધ, દહીં, ઘી, તેલ એ છે
રસમાંથી એક અથવા અનેકને ત્યાગ. વિવિક્ત શય્યાસન અથવા પ્રતિસંલીનતા : એકાંતમાં શયન અને આસન (સૂવા બેસવાનું રાખવું અને
ઈન્દ્રિયોને કાબૂમાં રાખવી તે. (૬) કાયાકલેશ : દેહને જ્ઞાન સહિત કરણું કરવામાં કષ્ટ આપવું
તે અને શરીરનું સુખિયાપણું મટાડવા કઠણ કઠણ સ્થાને
ઉપર જઈ તપ કરવું. ૧૦૧૬ પ્ર. અત્યંતર અથવા અંતરંગ તપ કેટલા પ્રકાર છે?
3. છે;
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
