________________
૨૬૬
૯૪૯ પ્ર. તેા માર્ગની યથાવિધિને ક્રમ કયા છે ?
ઉ. અચિત્ત્વ સામર્થ્ય વાળા આત્માની રુચિ થયા વિના ઉપયેગ પલટીને
સ્વમાં આવી શકતા નથી. પાપભાવાની જેને રુચિ હાય તેની તા. અહીં વાત જ નથી પણ પુણ્યની રુચિવાળા પણ બાહ્ય ત્યાગ કરે,. તપ, શીલ, સંયમ પાળે તેા પણ જ્યાં સુધી પરની રુચિ અંતરમાં પડી છે ત્યાં સુધી ઉપયોગ પર ઉપરથી પલટી સ્વ સ્વભાવ તરફ. આવી શકતા નથી. પર તરફની રુચિ છેડવાથી જ ઉપયોગ સ્વમાં આવી શકે છે. માની યથાર્થ વિધિના ક્રમ આ છે. અજ્ઞાનીએ. વસ્તુસ્વરૂપનું સાચું જ્ઞાન કરીને આત્માનું ભાન કરવુ જોઈએ. શુભ રાગથી ક્રિયાકાંડ કરવાં તે સાચા ઉપાય નથી.
૯૫૦ પ્ર. આત્મામાં પરિણમન માટે પ્રથમ શું કરવુ જોઈએ ? . પ્રથમ સત્સમાગમથી સત્ય વસ્તુસ્વરૂપનું
શ્રવણ કરવુ જોઇએ. જ્યાં સત્યનું શ્રવણુ પણ નથી, ત્યાં સત્યનું ગ્રહણુ તા કયાંથી જ સંભવે ? જ્યાં ગ્રહણ નથી, ત્યાં ધારણા નથી; જ્યાં ધારણા નથી, ત્યાં રુચિ નથી; અને જ્યાં રુચિ નથી, ત્યાં પરિણમન પણ હેતું નથી. જેને આત્માની રુચિ હાય છે, તેને પ્રથમ શ્રવણુ, ગ્રહણ અને ધારણા હેાય જ છે. તે પછી અંતરમાં પરિણમન કરવાની વાત આવે છે.
૯૫૧ પ્ર. અજ્ઞાનીમાં વ્રત, તપ તે મેલમાર્ગ છે?
ઉ. ના; તે બાલત્રત ને બાલતપ મેક્ષમાગ માં નથી. પહેલાં સમ્યક્દર્શન. થયા પછી જ પરિણામની શક્તિ અનુસાર ચારિત્ર લેવું, ત. સમ્યક્ત્વ આચરણ ચારિત્ર છે. અજ્ઞાનપૂર્વકના (સમ્યક્ ન થયા વગરના) ચારિત્રને સાચું ચારિત્ર કહેવાતું નથી; તેથી ચારિત્રની આરાધના સમ્યાન પછી કહેવામાં આવી છે. સમ્યક્ત્વાચરણ ચારિત્ર વિના સંયમચરણુ ચારિત્ર નિર્વાણુનુ કારણ નથી. ૯પર પ્ર. સમ્યગ્દર્શન વગર વ્રત–ચારિત્ર માને તે ? ઉ. તા તેને જૈનધર્મ ના મેાક્ષમાના ક્રમની ખબર નથી.
આનંદ કહે પાન દા, માણસે માણસે ફેર, એક લાખે તેા ન મળે, એક ત્રાંબિયાના તેર
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
