________________
છૂટી જઈને શુભ ઉપયોગ થાય છે. વ્યલિંગી સાધુને શુભ ઉપયોગ તે ઉત્કૃષ્ટ હોય છે, પણ શુદ્ધ ઉપગ તે હોતો નથી, તેથી પરમાર્થથી તેમનું કારણ-કાર્યપણું હોતું નથી. જેવી રીતે રોગીને બહુ રોગ હતો, પછી અલ્પ રોગ રહ્યો, તે તે અ૫ રોગ નિરોગી થવાનું કારણ તે નથી, એટલું ખરું કે અલ્પ રોગ રહે ત્યારે ઉપાય કરે તે તરત જ નિરેગી થઈ જાય, પણ જે કઈ અલ્પ રોગને ભલે અને સારો સમજી તેને રાખવાનો પ્રયત્ન કરે તે નિરોગી કેવી રીતે થાય ? અશુભમાંથી શુભમાં આવ્યા પણ શુભ તે શુદ્ધમાં જવાનું કારણ નથી. એટલું ખરું કે શુભ ઉપયોગ થતાં શુદ્ધ ઉપગ માટે પ્રયત્ન કરે તે તે થઈ જાય, પરંતુ કોઈ જે શુભ ઉપગને જ ભલે અને સારો સમજી તેને જ ઉપાય કર્યા કરે તે શુદ્ધ ઉપયોગ કેવી રીતે થાય ? તે મિથ્યા દષ્ટિને શુભ ઉપયોગ તે શુદ્ધ ઉપયોગનું કારણ નથી. સમ્યફદષ્ટિને શુભપગ થતાં થોડા સમયમાં શુદ્ધાપર પ્રાપ્ત થાય, આવી મુખ્યતા (અપેક્ષાથી ક્યાંક ક્યાંક શુભોપયોગને શુદ્ધો પગનું
કારણ પણ કહ્યું છે, એમ જાણવું. ૯૪૮ પ્ર. સમ્યફદ્દષ્ટિને શુભ ભાવ તે પરંપરાએ ધર્મનું કારણ છે એમ શાસ્ત્રમાં
કેટલીક જગ્યાએ કહેવામાં આવે છે તેને શું અર્થ છે ? ઉ. સમ્યદૃષ્ટિ જીવો પોતાના સ્વરૂપમાં જ્યારે સ્થિર રહી શક્તા નથી
ત્યારે રાગદ્વેષ તેડવાને પુરુષાર્થ કરે છે, પણ પુરુષાર્થ નબળે હોવાથી અશુભ ભાવ ટળે છે અને શુભ ભાવ રહી જાય છે. તેઓ તે શુભ ભાવને ધર્મ કે ધર્મનું કારણ માનતા નથી, પણ તેને આસ્રવ જાણીને ટાળવા માગે છે. તેથી જ્યારે તે શુભ ભાવ ટળી જાય ત્યારે જે શુભ ભાવ ટળે તેને શુદ્ધ ભાવ (ધર્મ)નું પરંપરા કારણ કહેવામાં આવે છે. સાક્ષાતપણે તે ભાવ શુભાસ્ત્રવ હોવાથી બંધનું કારણ છે, અને જે બંધનું કારણ હોય તે સંવરનું કારણ થઈ શકે નહિ.
હું દેહાદિ સ્વરૂપ નથી, અને દેહ સી પુત્રાદિ કઈ પણ મારાં નથી, શુદ્ધ ચૈતન્યસ્વરૂપ આવનાશી એ હું આમાં છું, એમ આત્મભાવના કરતાં રાગદ્વેષના ક્ષય થાય,
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
