________________
૧૧૦ દેવ અને નારકીઓનાં શરીરને વેક્રિયક શરીર કહે છે. ૩૨૬ પ્ર. આહારક શરીર કોને કહે છે ? ઉ. પરમ ઋદ્ધિધારી છઠ્ઠા ગુણસ્થાનવતી મુનિને તત્ત્વોમાં કોઈ શંકા થતાં અથવા અરિહંત કેવળી કે શ્રુત કેવળીના દર્શન કરવા માટે,
ગબળથી પિતાના મૂળ શરીર (તૈજસ અને કોમર્ણરૂપ)ને છોડ્યા વિના પુરુષાકારનું, એક હાથનું શુદ્ધ સ્ફટિક જેવું સફેદ બહુ સુંદર પૂતળું મસ્તક દ્વારથી (મસ્તકના મધ્યમાંથી) નીકળે છે અને એક અંતર્મુહૂર્ત સુધી બનેલું રહે છે, પછી બીજું બની શકે છે, તેને આહારક શરીર કહે છે, કાર્ય પૂરું થતાં આ શરીર ફરીથી પોતાના
સ્થાનમાં પ્રવેશ કરે છે અને વિલય થઈ જાય છે. આ શરીર સૂક્ષ્મ છે. ૩૨ ૭ પ્ર. જીવ આહારક શરીર કેટલીવાર પ્રાપ્ત કરી શકે છે ? ઉ. આહારક શરીર એક ભવમાં બે વાર તથા સંપૂર્ણ સંસારચક્રમાં
ચાર વાર પ્રાપ્ત કરી શકે છે. ૩૨૮ પ્ર. તેજસ શરીર કોને કહે છે ? ઉ. વીજળી સમાન શક્તિને ધારણ કરવાવાળી તેજસવર્ગણરૂપી સૂક્ષ્મ
સ્કંધોથી તેજસ શરીર ઉત્પન્ન હોય છે. તિજસ શરીર પ્રવાહરૂપે અનાદિકાળથી સંસારી જીવોની સાથે ચાલ્યું આવે છે. સ્ટેજસ શરીર સ્થૂળ દેહ પ્રમાણ છે. તેજસ શરીર ગરમી કરે છે તથા આહાર પચાવવાનું કામ કરે છે. શરીરના અમુક અંગ ઘસવાથી ગરમ જણાય છે, તે તેજસના કારણથી જણાય છે. માથા ઉપર ઘતાદિ મૂકી તે શરીરની પરીક્ષા કરવાની રૂઢિ છે. કાંતિ, દીપ્તિ,
રતાશ, તાવ આવે એ બધી તૈજસ પરમાણુઓની ક્રિયાઓ છે. ૩૨૯ પ્ર. કાર્માણ શરીર કેને કહે છે ? ઉ. આઠ કર્મોના સમૂહને કાર્માણ શરીર કહે છે. જે તેજસ શરીર
કરતાં સૂક્ષ્મ છે, તે પણ તેજસની માફક રહે છે. સ્કૂલ શરીરની અંદર પીડા થાય છે, અથવા ધાદિ થાય છે, તે જ કાર્માણ શરીર છે. વેદનાને અનુભવ છવ કરે છે, પરંતુ વેદના થવી તે કાર્માણ શરીરને લઈને થાય છે. કાર્માણ શરીર એ જીવનું અવલંબન છે.
વિવેક એ ધર્મનું મૂળ તત્ત્વ છે,
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
