Page Text
________________
સમજવા માટે નયવાદ અને સપ્તભંગીથી અર્થઘટન ઉપયોગી નીવડે છે. વસ્તુમાં વિરોધાભાસ દેખાડીને અંતે તો સાચો ધર્મ જ સમજાવવામાં આવે છે: ધર્મ કેવળીગમ્ય અથવા ગીતાર્થ મુનિગમ્ય છે. આ વિષય શ્રદ્ધાનો છે. વીતરાગ પ્રભુમાં શ્રદ્ધાથી સાચા માર્ગે ચાલી શકાય છે. તેવા આચારથી કલ્યાણ થાય છે. કલ્યાણનો માર્ગ વીતરાગે દર્શાવ્યો છે તે જ સર્વોત્તમ છે. અધ્યાય
૧૧
આત્માના ગુણોનો વિકાસ એજ વીતરાગ માર્ગ છે.
અગિયારમાં અધ્યાયમાં ગૌતમસ્વામીએ પૂછ્યું કે ચૈતન્યના જ્ઞાનરૂપી લક્ષણથી બધી વસ્તુઓમાં ધર્મનો સમાવેશ થાય છે તો પછી કોઈ પણ પ્રાણી અધર્મવાળો હોઈ શકે ?
શ્રી ભગવાને જવાબ આપ્યો કે આત્માને જ્ઞાન હોવાથી તે શુદ્ધ છે પણ પુદ્ગલની ઉપાધિને કારણે અશુદ્ધ છે. અને તેમાં આસક્ત બને છે. શુદ્ધ સ્વભાવરૂપ જ્ઞાન ધર્મ છે. પણ પુદ્ગલોથી દૂષિત થાય તેવા મિથ્યાજ્ઞાનનો ત્યાગ કરવો જોઈએ.
-
બલ્બ રંગીન હોય છે તો સફેદ પ્રકાશનાં કિરણો રંગીન થઈ જાય છે. શુભ-અશુભ ભાવોની ધારણાથી જ્ઞાન દૃષ્ટિમાં પરિવર્તન થાય છે અને તેનું ફળ મળે છે. વાસનાથી પ્રભાવિત થયેલી બુદ્ધિ આત્માને કર્મ બંધ કરાવે છે. માટે આવી બુદ્ધિનો ત્યાગ કરવો જોઈએ. વૈરાગ્ય બુદ્ધિવાળું જ્ઞાન આત્માને સુખ આપે છે. અને આવો આત્મા શ્રેષ્ઠ બને છે. વિષમિશ્રિત દૂધ પ્રથમ દૃષ્ટિએ ભોગ સુખનો આનંદ આપે છે પણ થોડા સમય પછી તે અનર્થકારી બને છે. દૂધ હોવા છતાં ઝેરને કારણે આવું થાય છે. ગાયનું દૂધ પીવું યોગ્ય છે પણ આકડો અને થોરમાં દૂધ હોવા છતાં ત્યાજ્ય છે. ભોગ્ય અને ત્યાગ કરવા લાયક વસ્તુનો વિવેક સમજવો જોઈએ. સમ્યક્ જ્ઞાન હોય તો આ ભેદ જાણી શકાય છે. પાંડિત્ય બુદ્ધિનો વૈભવ અને મૂઢમતિને કારણે જ્ઞાન એ અજ્ઞાન બને છે. શ્રેય માર્ગ પર ચાલનારને કાય-કલેશ થવા છતાં આનંદના હેતુ રૂપ શુદ્ધ જ્ઞાન છે.
સંસારમાં સત્ય, શૌચ, દયા, શાંતિ, ત્યાગ, સંતોષ, સરળતા, સમભાવ, દમ, તપ, તિતિક્ષા અને વૈરાગ્ય જેવા ગુણો મંગલકારી છે. આ ગુણોનું
૨/
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
| SR No. | 005257 |
| Book Title | Jain Gita Kavyono Parichay |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Kavin Shah |
| Publisher | Kusum K Shah Bilimora |
| Publication Year | 2001 |
| Total Pages | 278 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Book_Gujarati |
| File Size | 10 MB |