Jain Gita Kavyono Parichay

SR No.: 005257
Original Sutra Author: N/A
Author: Kavin Shah
Publisher: Kusum K Shah Bilimora
Publication Year: 2001
Total Pages: 278
Language: Gujarati
Classification: Book_Gujarati
File Size: 10 MB

Page 203

આ પ્રશ્નોનું ચિંતન કરવાથી સાધકને પોતાની સ્થિતિનો સાચો ખ્યાલ આવશે. તેમાંથી સારભૂત એક જ વિચાર મળે છે કે આત્માના સિંહાસને જ્યાં સુધી મોહ રાજા સર્વવ્યાપી થયો હોય ત્યાં સુધી ધર્મ કે ધર્મક્રિયાઓ સુંદર દેખાવા છતાં અધ્યાત્મની કક્ષામાં આવી શકતી નથી. પૂ.શ્રીના ઉપનિષદ્દે સમજવા ને આત્મસિધ્ધ માટે આ વાત પાયાની છે. એમ સ્વીકાર્યા વગર કોઈનોય ઉદ્ધાર થાય નહિ.
આ ગ્રંથનો ગુજરાતી ભાષામાં અનુવાદ પૂ. કીર્તિસેનવિજયમહારાજ સાહેબે કર્યો છે. હાલારી વીશા ઓશવાળ તપગચ્છ ઉપાશ્રય અને ધર્મસ્થાનક ટ્રસ્ટ પ્લોટ જામનગર તરફથી પ્રગટ થયેલ છે. (સં. ૨૦૩૯) તેનો અભ્યાસ કરવાથી આ ઉપનિષદ્ના વિચારો સરળતાથી જાણી શકાય તેમ છે. ઉપનિષદ્ ભા. ૧
પૂ.શ્રીએ આ ગ્રંથના અધિકારી વિશે જણાવ્યું છે કે નયોના અલગ અલગ પ્રતિપાદનથી ઊભા થતા કુવિકલ્પોની કે કદાગ્રહની નિવૃત્તિ થવી જોઈએ.
આત્મસ્વરૂપની અભિમુખતા કેન્દ્ર સ્થાને હોવી જોઈએ. અને સ્યાદ્વાદનો સ્પષ્ટ અને તીવ્ર પ્રકાશ પામવો જોઈએ. આ ત્રણ લક્ષણો હોય તો તે આ ગ્રંથનો સાચો અધિકારી છે. મંત્ર-તંત્ર વિદ્યા વગેરે પાત્રની યોગ્યતાને આપવામાં આવે છે. એટલે આવા ગહન ગંભીર રહસ્યવાળા તાત્વિક ગ્રંથને માટે ઉપરોક્ત લક્ષણો હોય તો અધિકારી પાત્ર-યોગ્ય બનીને જિનવાણીને આત્મસાત્ કરી શકે છે.
માધ્યસ્થ ગુણ સંપ્રદાય કે મતના કદાગ્રહથી મુક્ત રહી શકે તેવી યોગ્યતા અનિવાર્ય છે.
જ્ઞાનયોગ શુદ્ધિ અધિકાર.
શાસ્ત્ર તો માત્ર માર્ગ દર્શાવે છે. એ માર્ગે પ્રયાણ કરવાનું કાર્ય આત્માએ પોતે કરવાનું છે.
આ ગ્રંથના પાંચમા શ્લોકમાં જ્ઞાનયોગની વાત કરતાં જણાવ્યું છે કે જ્ઞાન સાથે તાદાત્મ્ય એટલે મોક્ષ. જ્ઞેય સાથે તાદાત્મ્ય એટલે સંસાર. જ્ઞાન અને સુખના ભેદ-અભેદ નયવાદને આધારે દર્શાવ્યા છે.
૧૨મા શ્લોકમાં સુખ દુઃખના વિચારોમાં જણાવે છે કે પરાધીનતા પરવશતા દુ:ખ છે. આત્મવશતા સ્વાધીનતા તે સુખ છે.
સમગ્ર રીતે વિચારતાં શુધ્ધ આત્મસ્વરૂપ આલંબન નિરાલંબન યોગ, આત્માની દશા, જ્ઞાનીની મહાનતા, નિર્લેપતા વગેરે વિષયો પર પ્રકાશ પાડવામાં આવ્યો છે.
૧૯૮